Thư rác

Lê Tấn Tài

___________________________________________________________

 

 

Mấy lúc gần đây , trên  hộp thư email của người Việt hải ngoại ,   thường nhận được những email của  các cá nhân forward các  lá thư , tài liệu ,  các slide shows giải trí ... Tôi xin được gọi hiện tượng  nầy là "dịch email " v́ hàng ngày chúng ta nhận quá  nhiều các email  nầy . 

Việc  forward các email cho người khác gồm có 2 nhóm :

- Nhóm các thân hữu có ḷng tốt muốn chia sẻ các thông tin ,  slideshows , nhạc .... với bạn bè .   Các slideshows được gửi đi gửi  lại nhiều lần dưới những tên khác nhau nhưng nội dung chỉ là một , phần  lớn lại nhảm nhí , vô bổ , nặng KB , download nhiều , lâu ngày  computeur sẽ bị tắc nghẽn .

- Nhóm không phải là thân hữu  sử dụng email như là một diễn đàn  chánh trị  để tuyên truyền ( email của các đoàn thể , phe nhóm hoặc cá  nhân ) . Phần lớn các tài liệu trong các email nầy đều không có giá trị (thông tin một chiều , sử dụng những lời lẻ thô tục , chưởi bới , nói láo ,  nói xấu …)  

Đây cũng có thể gọi là spam ( thư rác) tức là thư điện tử quảng cáo  hay là thư được gửi mà không có sự yêu cầu từ người nhận. Những  email đó thường là những email thừa thăi và gây phiền toái. Spam  không những làm bạn bực ḿnh mà c̣n sử dụng các nguồn tài nguyên  khác của máy tính. Có nhiều loại spam như gửi các thông tin không  thích hợp lên các diễn đàn, thông tin đại chúng, gửi cho nhóm người sử  dụng Internet, các website chat...

Spam thực sự gây ra rất nhiều khó chịu cho người dùng email, nhất là  khi nó được gửi đi với số lượng lớn. Hàng ngày một địa chỉ email có  thể phải nhận rất nhiều email spam cho dù có sử dụng một program lọc  spam tốt đi chăng nữa.

Tuy nhiên, không phải mọi vụ gửi spam đều là nhằm mục đích quảng  cáo thương mại. Một số  spam lại nhằm mục đích bất chính hoặc cũng  có những spam chỉ để bày tỏ quan điểm chính trị hoặc tôn giáo. H́nh  thức gửi spam nguy hiểm nhất là h́nh thức gửi đi những thông điệp để  lừa người dùng tiết lộ thông tin tài khoản ngân hàng trực tiếp, số thẻ tín  dụng … ,  một dạng phổ biến của lừa đảo .

 Đây là một mặt tiêu cực của email hay là một vấn nạn lớn của internet  ngày nay .

Bất cứ ai cũng có thể trở thành người gửi thư rác (spammer) Chẳng  hạn, bạn có một món hàng độc đáo cần bán ngay. Nhưng  làm sao để  mọi người biết . Trước hết bạn thông báo cho bạn bè bằng cách gửi  email cho 100 người nằm trong sổ địa chỉ của bạn. Như thế bạn không  mất một đồng nào mà vẫn có thể gửi đi 100 email quảng cáo sản phẩm  của ḿnh. Nếu có người biết để mua hàng th́ bạn sẽ lời to.  Và bạn tự  nhủ : "Tại sao ḿnh không gửi email cho  nhiều người khác nữa? Ḿnh  sẽ có thể thu được nhiều lợi nhuận hơn?” Rồi bạn sẽ t́m ṭi ứng dụng  các giải pháp để gửi đi được nhiều email cho cả những người bạn  không quen biết hơn. Vậy là bạn đă trở thành spammer.

Đó mới chính là vấn đề thực sự của spam. Nó quá dễ để ai cũng có thể  gửi đi trong khi chi phí bỏ ra chẳng đáng là bao, có khi là chả mất đồng  nào. Và cho dù tỉ lệ bán hàng quảng cáo không cao, nhưng spam vẫn  có một sức hút đặc biệt với giới tiếp thị.

 Gửi spam như thế nào?

 Để gửi spam , spammer thường phải đi qua 2 bước cơ bản: Thu thập  địa chỉ email và gửi spam

 Những  spammer  có rất nhiều cách để thu thập địa chỉ email. Phổ biến  nhất là những cách sau đây:

 Cách thứ nhất là thông qua  các nhóm  (newsgroups) hoặc pḥng chat  (chat rooms) trên Internet, đặc biệt là các trang web  thông tin điện tử  như AOL hay Yahoo. Với những dịch vụ như thế người dùng thường   sử dụng địa chỉ email thực để đăng kư tài khoản. Spammer chỉ cần  dùng một phần mềm đặc biệt là đă có thể lấy được địa chỉ email của rất  nhiều người.

 Cách thứ hai là khai thác trực tiếp từ Web. Hiện đă có tới hàng triệu  trang web trên Internet và spammer chỉ cần sử dụng các phần mềm t́m  kiếm có khả năng lần t́m kư tự @ trong các trang web – như bạn biết,  đây là kư tự của địa chỉ email. Kết quả là spammer  dễ dàng có được  nhiều địa chỉ email trong tay. Những phần mềm như vậy thường được  gọi là các spambot.

Một vài cách spammer lấy địa chỉ email :

1/ Spammer tạo ra các trang web đặc biệt chuyên dùng để thu thập địa  chỉ email. Ví dụ, spammer có thể tạo ra một trang web với tựa đề “Win  $1 million!!! Just type your e-mail address here!” (Bạn đă trúng giải  thưởng 1 triệu USD!!! Hăy để lại địa chỉ email của bạn!). Đă có không ít  người trở thành nạn nhân của tṛ lừa đảo này. Hậu quả là hộp thư của  họ đă bị chất đầy thư rác.

2/ Hay có những trang web tạo ra danh sách lựa chọn email "Would you  like to receive e-mail newsletters from our partners?" (Bạn có muốn  nhận tin thư từ đối tác của chúng tôi không?) Nếu bạn trả lời “Yes” th́  ngay lập tức địa chỉ email của bạn sẽ được bán cho spammer.

3/ Có lẽ cách thức phổ biến nhất chính là cách thức được gọi là  “dictionary attack” . Dictionary attack sử dụng một phần mềm  tạo một  kết nối đến một máy chủ thư điện tử ( server ) để gửi lên hàng triệu địa  chỉ email bất kỳ. Rất nhiều trong số những các địa chỉ đó chỉ là những  biến thể của một địa chỉ email – ví dụ jdoe1abc@hotmail.com và  jdoe2def@hotmail.com. Phần mềm đó sẽ kiểm tra xem địa chỉ email  nào “c̣n sống”, địa chỉ đó sẽ “lọt vào mắt xanh” của spammer.

4/ Các thức cuối cùng và cũng là cách dễ nhất chính là việc mua một  chiếc đĩa CD có chứa hàng trăm hàng ngh́n các địa chỉ email từ các  spammer khác.Và rồi một khi spammer có được một số lượng địa chỉ email tương đối,  chúng sẽ trao đổi với các spammer khác để có được nhiều địa chỉ  email hơn. Chúng bắt đầu gửi đi hàng ngh́n hàng triệu các bức thư rác  – hợp pháp có mà bất hợp pháp cũng có.

Điều nguy hiểm hơn cả là spammer sử dụng zombie PC

Trước hết spammer sẽ sử dụng công nghệ và các thủ đoạn cần thiết  để bí mật cài đặt một phần mềm lên hệ thống của người dùng. Đó là  phần mềm cho phép spammer có thể kiểm soát được hệ thống máy tính  của nạn nhân từ xa - hay nói một cách khác là spammer đă bắt cóc  được chiếc máy tính đó. Chiếc máy tính đó đă trở thành một thứ được  gọi là “Zombie” (thây ma). Có nghĩa  là spammer ra lệnh cho máy tính  của bạn phải chuyển đi các spam . Và máy của bạn trở thành công cụ  phát tán virus, sâu máy tính, trojan .

Nói một cách khác giờ đây h́nh như không c̣n ranh giới giữa hacker  và spammer nữa, spam trở thành công cụ phát tán virus, trojan và  ngược lại chính những phần mềm độc hại đó là công cụ để gửi spam.

 PC của bạn sẽ liên tục phải gửi đi các email spam, đường truyền  Internet và PC của bạn sẽ chậm đi rất nhiều v́ mọi dữ kiện đều được  spammer khai thác sử dụng. Mặt khác đôi khi bạn c̣n có thể trở thành  kẻ phạm pháp bất đắc dĩ. V́ cảnh sát có thể dễ dàng phát hiện ra PC  của bạn đă sử dụng trong các vụ tấn công gửi spam bất hợp pháp .  Nhưng để phát hiện được spammer th́ lại là vấn đề rất khó.

Trong hộp thư email , bạn thường gặp những email  có tính cách lường  gạt . Chẳng hạn  một hôm bạn thấy một email rất hấp dẫn như thế nầy :  " Ngồi nhà có thể kiếm từ 50.000 dollars đến 80.000 dollars một năm  với công việc bỏ hàng vào b́ thư " . Cho dù bạn có muốn delete nhưng  vẫn  thoáng qua ư nghĩ : " Mở ra xem thử có ǵ lạ không ? "  . Những tên đại bịp nầy   không những chỉ nhắm vào sự tham lam của con người mà c̣n nhắm  vào những điều mà bạn mơ ước . Thí dụ có email hứa rằng sẽ chia cho  bạn hàng triệu mỹ kim nếu bạn giúp hắn chuyển một gia tài kết xù ra  khỏi Hồng Kông . Đề nghị nầy  làm bạn thấy ḿnh như được chọn .  Email đó viết đại khái như thế này: "Tôi là A Woong nhân viên lo về tín  dụng ngân hàng Hang Seng . Tôi có một dịch vụ kín đáo dành cho Ông .  Có một nhân viên chính phủ bỏ lại cái thùng  chứa khoảng 50 triệu mỹ kim trong kho hàng của chúng tôi trước khi đột nhiên chết.  Chúng ta  hăy cùng nhau họp tác trong việc chia chác tài sản nầy  " . Không phải  email nào cũng buồn cười như email nầy , nhưng vẫn có người mắc  bẫy . Có email nhắm vào những người đang gặp khó khăn tài chánh  hứa hẹn sẽ mở một credit mà không tốn một lệ phí nào . Kẻ gian thường sử dụng những email giả hoặc website giả để lấy  những thông tin cá nhân . Bởi thế bạn đừng bao giờ  điền vào các chỗ  trống hỏi về  tên tuổi , địa chỉ ... Có khoảng 150 triệu cái emails như  vậy được gửi đi mỗi ngày trên thế giới . Thời buổi mua bán online , bạn  thường bị gạt mua một món hàng mà không bao giờ nhận được . Một   vụ lường gạt lớn nhất và kéo dài trong một thời gian khá lâu là cái  email dỏm xuất xứ từ Nigeria : " Một nhân viên ngân hàng t́m thấy  được một trương mục ngân hàng 50  triệu mỹ kim vô thừa nhận .  Ông ta  cần sự họp tác của bạn để rút số tiền nầy ra . Bạn sẽ được  hưởng từ 15% đến 50%  trên số tiền nầy " . Bạn chỉ cần gửi số trương  mục ngân hàng, địa chỉ , điện thoại , fax là bạn nhận được một số giấy  tờ hợp pháp xác  nhận số tiền  kể trên đă gởi qua ngân hàng  của bạn .  Như thế là mọi chuyện đă diễn ra khá tốt đẹp  nhưng cuối cùng một  email khác lại nói để hoàn tất việc chuyển đổi bạn cần phải trả trước  một số tiền lệ phí , tiền hối lộ ...Thế là bạn đă sa lưới  . Tên đại bịp nầy  đă bị cơ quan Interpol gài bẫy và bị bắt .

Những kẻ gian có nhiều mánh khóe để lường gạt , bạn cần phải delete  ngay khi đọc các loại email nầy đừng bao giờ do dự .

Đó là chuyện lường gạt , bây giờ xin nói đến chuyện email thông tin giả  mạo .

Tại Hoa Kỳ, muốn làm cho giới truyền thông chú ư , bạn chỉ cần gởi cho báo chí hay đài truyền h́nh một “tin giật gân”  là  họ sẽ hè nhau đổ xô đến. Có cơ quan truyền  thông đi t́m hiểu kiểm nhận ngọn ngành rồi quảng bá nhưng cũng có cơ  quan truyền thông lười biếng, cẩu thả, thiếu lương tâm trách nhiệm  nghề nghiệp hoặc ngu dốt cứ thế mà lập lại những thứ trên mạng  internet, và ngọn lửa sai lầm cứ lan nhanh như cháy rừng!

Năm nay là năm bầu cử Tổng Thống tại Hoa Kỳ nên người ta xào nấu  đủ mọi thứ tin tức về các ứng cử viên, tin đồn  và tin thật trộn lẫn với  nhau như đậu đen và đậu đỏ, người đọc người nghe không kỹ sẽ lầm  lẫn một cách tai hại. Chẳng hạn như tin nói về ông Obama trên các  email được chuyển gởi từ người nầy qua người khác, người ta nói rằng  ông này theo đạo Hồi từ thủa c̣n học tiểu học tại Jakarta (Nam  Dương) !  Và chỉ trong ṿng vài ngày, đă có 5 triệu người khắp thế giới  đọc email trên! Những người vận động bầu cử của phe Obama đă phải  vất vả đăng một bản tin khác để đính chính “ hổng phải như  thế.” Khổ một nỗi là bản đính chính đăng trên internet cả 4-5 ngày, chỉ  có khoảng triệu người đọc ! Nghĩa là tiếng lành đồn gần nhưng tiếng dữ  đồn xa, chuyện bươi móc xấu xa th́ dễ tin hơn là chuyện thật, việc thật.

Một bản tin khác trên email mang theo một nhan đề giật gân như “rèm  pḥng tắm độc hại” nói nhảm nhí về cái màn plastic che bồn tắm chứa  những hóa chất ảnh hưởng không tốt đến sức khỏe con người, kèm  theo tên một bác sĩ nào đó. Thế là cái bản "tin tức ḿnh" kia được  chuyển đi ào ào. Những công ty truyền thông có tên tuổi như US News  & World Report, The Daily News (New York), MSNBC và cả tờ Los  Angles Times đều nhất nhất lập lại. Chỉ có đài truyền h́nh ABCNews là  chịu khó đi t́m và yêu cầu cơ quan Consumer Product Safety  Commission thử nghiệm xem có bao nhiêu sự thật trong cái bài viết giật  gân kia. Và sau khi thử nghiệm các loại màn plastic, cơ quan này chính  thức công bố rằng nguồn tin từ bài viết kia không chứng minh được v́  họ đă thử nghiệm nhưng không thấy dấu hiệu của độc tố làm hư gan hư  thận như bài viết nhảm nhí kia đă đăng tải. Chuyện thật trở nên rơ ràng   nhưng cả tháng sau mới được giải tỏa , trong khi đó không biết bao  nhiêu bà mẹ đă lo âu  để tháo vứt cái màn kia và tất tả đi mắc cửa kính  vào bồn tắm , thật  tốn tiền vô ích !

Trong các email được  lưu truyền  hiện nay có những tin như virus phá  hoại computer , chỉ trong một ngày là các email này loan ra khắp thế  giới . Email nói về các loại cây cỏ có thể trị bá bệnh được người Việt  phổ biến nhiều nhất . Cách đây vài năm email phổ biến việc uống nước  cốt   trái táo , ớt tây và rau cần tây sẽ lọc được các chất độc trong gan  , ngăn ngừa được nhiều chứng bệnh  Thế là mọi người đổ xô đi mua  máy ép trái cây . Kết quả hiệu nghiệm ra sao , không ai biết , nhưng  các máy ép th́ bán sạch ! Có những email nói về sự lợi ích của trà  xanh , hay trái kiwi , thật ra chỉ là những bài quảng cáo  đăng trên các  báo được sao chép lại . Một dạo một email viết là có một người sử  dụng máy điện thoại cầm tay khi đang đổ xăng làm b́nh xăng phát nổ ...

Câu hỏi đặt ra là làm thế nào một email tin vịt lớn như thế mà vẫn có  người tin theo?

Bọn spammer thường sao chép “ tin giật gân “ trên các báo , nhất là “ báo lá cải ” . Để câu độc giả , các cơ quan truyền thông đă nhắm đến “Achilles heel” hay "yếu điểm " của  con  người  để khích động sự ṭ ṃ. Những chữ như “đầu tiên”, “hầu hết",  “nhanh nhất”, “cao nhất”… thường gợi sự chú ư. Những chữ như “tiền”,  “mập ph́”, “ung thư”,  “t́nh dục”  , hoặc những đề tài “tiền bạc”,“sức  khỏe”,“lạc thú”… là những điều ước muốn căn bản của con người .   Như thế  những “ tin giật gân” thay đổi từng mùa, theo từng thế hệ ;  đây cũng là điều dễ hiểu v́ mỗi thời điểm con người có một nỗi bận tâm  khác nhau. Mỗi mùa của cuộc đời dính liền với một mối lo âu, hết mối lo  cơm áo là đến chuyện sức khỏe, t́nh duyên, tương lai …

Tóm lại  mỗi ngày cả trăm email như thế được truyền bá cho mọi người, có email chỉ là để phá chơi cho vui ,  email  chủ ư để quảng cáo , email  lường gạt ,  email  tuyên truyền v.v... Chúng ta phải cẩn thận khi đọc  các email này và nhất là đừng forward bừa bải để biến thành một  spammer chuyển thư rác .