Tiểu Sử
Thầy Nguyễn Văn Ba
Thầy Nguyễn văn Ba tuổi Kỷ Mẹo, sinh ngày 1 tháng 5 năm 1939 tại Long Xuyên.
Lớn lên trong một gia đ́nh nông dân, sống hiền hoà bên bờ rạch Tầm Bót và gịng An Giang thanh b́nh. Mười lăm tuổi ông đă làm thơ, lấy bút hiệu là Nguyễn Tam.
Năm 1960, ông đậu tú tài 1. V́ hoàn cảnh gia đ́nh khó khăn, ông không thể tiếp tục học lên cao nên đă theo học khóa sư phạm cấp tốc ở Long Xuyên để có thể sớm đi làm giúp đỡ gia đ́nh. Năm 1962, ông ra trường và dạy học ở Thốt Nốt, An giang. Năm 1963, ông về dạy ở trường Nam Tiểu Học tỉnh Long Xuyên.
Là một nhà giáo yêu nghề, ông quyết chí học thêm để thăng tiến. Năm 1963, ông đậu tú tài 2 và theo học Đại Học Văn Khoa, Sài G̣n. Khi xong cử nhân, ông được bổ nhiệm về trường Thoại Ngọc Hầu, Long Xuyên, làm giáo sư trung học đệ nhất cấp.
Năm 1964, tuân lệnh động viên nhập ngũ, ông đă thụ huấn Khóa 20 Sĩ Quan Trừ Bị Thủ Đức. Tốt nghiệp hạng nh́, ông được lưu lại làm huấn luyện viên địa h́nh tại trường Vơ Bị Thủ Đức măi cho đến năm 1969 mới được biệt phái đi dạy học trở lại.
Năm 1970, thầy Ba được thuyên chuyển về dạy ở trường Trung Học Thủ Đức, môn Việt Văn. Vào năm 1973, trường này đă được đổi tên là Hoàng Đạo, và thầy tiếp tục dạy ở đó cho đến tháng tư năm 1975. V́ là sĩ quan biệt phái, thầy đă bị đi tập trung cải tạo. Sau 2 năm rưỡi, thầy được trả tự do và trở về dạy môn Văn ở ngôi trường cũ, nay đă đổi tên là Nguyễn Hữu Huân.
Năm 1978, thầy được gửi đi học "bồi dưỡng" Pháp văn. Năm 1979, thầy được chuyển về dạy tại trường Trung Học Phổ Thông Cấp Hai Phan Đ́nh Phùng. Cùng năm 1979 hai người con gái lớn của thầy rời Việt Nam bằng đường biển và sau đó định cư tại Mỹ. Thầy tiếp tục dạy học cho đến năm 1985 th́ nghỉ việc.
Năm 1994, thầy cô đi Mỹ sum họp với gia đ́nh và định cư tại miền Nam California cho đến khi qua đời.
Cuộc đời t́nh cảm của thầy cũng hiền ḥa và trung hậu như những vần thơ Nguyễn Tam. Năm 1962, khi vừa ra trường đi dạy học, thầy đă gặp được nàng thơ của ḿnh: một giáo sinh sư phạm. Cô tốt nghiệp vào năm 1963 và về dạy học ở trường Nữ Long Xuyên.
Và năm 1964, cô giáo trẻ Trần Kiêm Hoa đă trở thành bà Nguyễn Văn Ba. Năm 1966, cô trở về Sài G̣n dạy học tại trường Nguyễn Tri Phương khi thầy nhập ngũ.
Thầy cô đă sống một cuộc đời hạnh phúc không chia ĺa cho đến khi thầy nhắm mắt ĺa đời. Thầy Nguyễn Văn Ba đă vĩnh viễn ra đi lúc 11 giờ 45 ngày 29 tháng tám năm 2009, hưởng thọ 71 tuổi, để lại niềm thương tiếc khôn nguôi cho người thân và học tṛ thầy.
_______________________________________________________________________________
Ông Nguyễn
Văn Ba
Bài đăng trên báo Người
Việt thứ tư , 9-9-2009
Ngay cửa vào nơi quàn ông là một tấm bảng lớn, trên đó gắn đầy những lời thương yêu, tiếc nuối của bạn bè, học tṛ, thân hữu dành cho ông.
Làm thơ từ năm mười lăm tuổi, lấy bút hiệu là Nguyễn Tam, ông có một gia tài thơ với hàng trăm bài đủ thể loại, đủ đề tài, và cả dịch những bài thơ chữ Hán của Nguyễn Du. Ông yêu thơ, chuyên chú nghiên cứu về văn học. Ông cũng là thầy giáo dạy văn của rất nhiều trường.
Một chi tiết khá thú vị và dễ thương là, cũng chính nhờ tài làm thơ mà ông chinh phục được 1 cô giáo dạy ở Long Xuyên, và sau này cô đă trở thành người bạn đường của ông. Bài thơ mang tên cô:
Bài
thơ cho Hoa
Anh viết bài thơ tên em là tựa
Vào tiết trời Đông gió lạnh
len về
Trăm nhớ ngàn thương
giăng đầy trước ngơ
Trời hắt hiu buồn mây trắng
lê thê.
Từng chiếc sao khuya lạnh
lùng lệ đổ
Buồng trống cô đơn
trăng sáng qua rèm
Ảo mộng cuồng say âm thầm
luyến nhớ
Nửa giấc trở ḿnh khẽ
gọi tên em .
Đường phố Long Xuyên
chạy dài heo hút
Đă vắng em rồi ai sánh vai anh ?
Băng đá công viên vẫn c̣n chỗ trống
Vẫn đợi em về cùng ngắm trăng thanh .
Anh viết bài thơ tên em làm tựa
Bên cánh hoa vàng màu nhớ lên hương
Xin hỏi trăng sao,hỏi mây,hỏi gió
Hai đứa chúng ḿnh ai nhớ? Ai thương ?
Các con yêu quư và kính phục ông, em Mai
Loan người con gái út ngậm ngùi kể: Ba em tốt lắm,
người tự trọng và nhân cách, bịnh nặng
nhưng khi thấy các con lo được, ông không muốn
phiền đến y tá của chương tŕnh Medicare. Ông
bảo, không phải được medicare trả tiền
rồi lạm dụng, nên nhường cho người
khác.
Ông sống t́nh cảm và nhân ái, qua
đến Mỹ cũng muộn màng nên ông rất vất vả
trong việc kiếm sống. Dù vậy, hàng tháng những
người quen biết thân sơ của ông c̣n ở Việt
Nam, không nhiều th́ ít cũng có một chút quà từ phần
dành dụm chắt bóp của ông.
Biết ông yêu thơ, Ngày ông nằm
xuống, gia đ́nh yêu quư và trân trọng gia sản tinh thần
của ông để lại, đă in một tập thơ
nhỏ với nhan đề “Những ḍng thơ Nguyễn
Tam”. Tuy có muộn màng, nhưng chắc ông vui lắm nơi
chín suối.
tp
_______________________________________________________________________________
Lúc tiễn đưa Thầy
Vài tháng trước, tôi được
dịp tháp tùng thầy Đăng và các bạn đồng
môn đến thăm thầy Ba tại nhà. Đă được
báo trước, gia đ́nh thầy chờ đón chúng tôi niềm
nở và thân t́nh . Cô và các em đưa chúng tôi vào tận
giường nơi thầy đang thiêm thiếp. Thoạt
tiên, tôi đă lo sợ tưởng thầy không tỉnh táo.
Nhưng may thay, thầy chỉ đang buồn ngủ có lẽ
v́ ảnh hưởng của thuốc thang. Chúng tôi ồn
ào làm thầy tỉnh ngủ, và các em đỡ thầy ra
pḥng khách. Thầy vừa đi chậm chậm vừa
cười, nói: "Bây giờ lôi thôi bết bát dzậy
đó, đi muốn hết nổi!"
Gia đ́nh thầy cư ngụ ở
vùng Los Angeles, trong một căn nhà rộng, tuy gần
đường lớn mà rất yên tĩnh. Ngồi trong
pḥng khách được lót gỗ từ sàn lên đến
trần, tôi liên tưởng đến những căn nhà cổ
có cột kèo bằng gỗ lên nước bóng loáng của
miền lục tỉnh xa xưa, nơi có gịng An Giang hiền
ḥa chảy qua những nhịp cầu tre và hàng dừa ngả
bóng quê thầy. Lần ấy, thầy tuy khá mệt
nhưng vẫn cố nói cười, có lúc cao hứng đọc
thơ sảng khoái. Chúng tôi hỏi sao thầy không in thơ
Nguyễn Tam thành tập? Thầy khựng lại một
giây, có vẻ suy nghĩ, rồi liếc nhanh sang phía tôi
nhưng không nói ǵ. Chúng tôi vui vẻ nói: "Thầy tuyển
chọn những bài thơ ưng ư nhất đi, rồi tụi
em in thành tập để thầy làm kỷ niệm".
Thầy cười lắc lắc đầu, nhưng tỏ
vẻ thích thú. Chúng tôi kính chúc thầy mau b́nh phục và mời
thầy đi dự Họp Mặt tháng tám. Cô con gái út của
thầy cười khuyến khích: "Ba ráng ăn uống
tĩnh dưỡng cho khỏe để đi dự Họp
Mặt". Trong giọng nói dịu dàng và cái nh́n tŕu mến của cô con gái út với
thầy, tôi chợt thấy có điều ǵ không ổn,
như khi người ta dỗ dành hứa cho kẹo một
đứa trẻ để nó chóng ngoan ăn hết bát
cơm, nhưng thật ra nhà không có kẹo...
Sau hôm ấy, tôi có hỏi thăm và
xin ư kiến thầy Tuấn về việc in thơ của
thầy Ba v́ nghĩ là thầy Tuấn đă có kinh nghiệm,
nhưng thầy Tuấn bảo rằng thầy chỉ làm
lấy ở nhà vài chục cuốn như một thú vui và
để dành tặng thân hữu mà thôi. Thầy Tuấn
khuyên nên để thầy Ba khỏe lại đă rồi sẽ
tính. Tôi cám ơn thầy, nhưng trong ḷng bất an... Rồi
ngày Họp Mặt gần kề với bao nhiêu công việc
dồn dập... Tôi vẫn tự nhủ trong ḷng một việc
cần phải làm: In tập thơ Nguyễn Tam.
Biết thầy sẽ không đến
dự được ngày Họp Mặt, tôi đă chuẩn
bị sẵn một tấm lưu niệm để kính tặng
thầy như là thầy đă đến dự. Hôm trước
ngày Chủ nhật Họp Mặt, thầy Tài hỏi tôi có
ai đưa thầy đi thăm thầy Ba không? Tôi
thưa thầy là anh Măo và tôi đă định rủ nhau
đi. Sáng thứ bảy, tôi lái xe đưa thầy Tài và
anh Măo đi thăm thầy thật sớm để về
c̣n kịp lo công việc cho ngày hôm sau. Nhưng lần này,
tôi không c̣n được cái thú yên b́nh ngồi ngắm nh́n
thầy ngả ḿnh trong chiếc ghế bành giữa căn
pḥng khách rộng lót gỗ xậm màu nghe chúng tôi ồn ào
cười nói. Lần ấy, thỉnh thoảng thầy
cao hứng đọc vài câu thơ hay kể một câu chuyện
vui thời xa xưa, rồi cười sảng khoái dù giọng
thầy đă nghe mệt mỏi... Lần này, anh em chúng tôi
tháp tùng thầy Tài vào một ṭa nhà màu trắng toát có những
thang máy rộng thênh thang để vừa một chiếc
giường, có những người mặc áo choàng xanh hay
trắng với ống nghe quàng quanh cổ, có những chiếc
máy với biểu đồ điện tử nhấp
nháy, và có thầy tôi gầy trơ như bộ xương
khô mắt lờ đờ nh́n chúng tôi tỏ ánh vui mừng,
miệng thều thào những câu hỏi han đứt quăng.
Thầy hỏi thăm về ngày Họp Mặt. Tôi gượng
thưa thầy lần này rất vui v́ có đến hơn
một trăm người tham dự (năm 2007 thầy
không đi dự được v́ mắt kém không lái
được xe ban đêm; thầy ở khá xa nơi họp
mặt nên không muốn phiền người đưa
đón). Chúng tôi kính tặng thầy tấm lưu niệm
và ở thăm thầy được chừng hơn nửa
giờ rồi phải ra về để chuẩn bị
công việc cho ngày hôm sau. Lúc theo chân thầy Tài và anh Măo ra
xe, tôi mới chợt thấy bùi ngùi v́ chúng tôi chỉ vỏn
vẹn có ba người đến thăm thầy hôm ấy...
Ngày Họp Mặt, tôi đă cố
gắng lục t́m những tấm h́nh của thầy để
thêm vào slideshow, nhưng tôi không t́m ra h́nh cũ. Không dám làm phiền
gia đ́nh thầy trong lúc này, tôi đành chọn những tấm
thầy chụp cùng các thầy cô và học tṛ cũ khi thầy
về thăm quê nhà mới vài năm về trước.
Khi ấy, thầy vẫn c̣n đẫy đà quắc
thước làm sao! Khi giới thiệu những tấm
slides này trong bữa tiệc, tôi thoáng nghĩ đến thầy
và căn pḥng trắng toát hôm qua. Từ mấy hôm trước
thầy đă không ăn được ǵ. Chắc bây giờ
thầy cũng đang không ngủ được... (Không
hiểu sao, có một tấm h́nh của thầy tôi lại
giới thiệu nhầm là "thầy Lê Văn Ba"! Khi
xem lại đoạn phim, tôi cứ bực ḿnh tôi măi!)...
Tuần trước, bệnh thầy
trở nặng. Mấy hôm nay, thầy Đăng, chị Hằng
và Quyết cùng các anh chị từ San José xuống đă lần
lượt vào thăm thầy, mà tôi bận công việc quá
nên chưa đi được. Anh Măo bảo thầy có thể
ra đi bất cứ lúc nào! Tôi đă đoán biết việc
chẳng lành sẽ phải xảy ra từ khi tôi nghe tin thầy
bịnh nặng. Tôi không ngạc nhiên, không sửng sốt,
mà chỉ nghe trong sự ngậm ngùi có pha chút an ủi v́
được biết thầy không có vẻ đau đớn
nhiều. Sáng hôm nay, thứ bảy ngày hai mươi chín
tháng tám, tôi đến đón chị Danh từ nhà thầy
Đăng để đi thăm thầy. Vừa bước
lên lầu bệnh viện, c̣n đang ngơ ngác t́m pḥng th́
cô đă chạy ra bảo: "Đúng mười một
giờ gia đ́nh quyết định sẽ để thầy
ra đi v́ là giờ tốt!" Hôm qua, thầy Đăng
đă cùng với anh Măo, chị Bích Lan, chị Thục Oanh,
chị Hằng và chị Hồng Nhung vào thăm thầy;
các chị nói thầy đă ứa nước mắt ra hai
bên khóe, tuy thầy vẫn nằm yên bất động.
Tôi nh́n đồng hồ: C̣n ba
mươi phút nữa. Tôi ra ngoài điện thoại về
tŕnh với thầy Đăng, rồi báo cho anh Măo, cho Quyết
và bạn Tài ở San José để mọi người cầu
nguyện cho thầy. Căn pḥng thầy nằm đă đầy
người thân. Không ai khóc lóc ồn ào. Cô trông thật
bơ phờ sau mấy tháng trời chăm sóc cho thầy,
nhưng hôm nay cô thật tỉnh táo và can đảm. Tôi thầm
phục cô và phục cả các em - thầy cô có bốn
người con gái, em lớn là bác sĩ - v́ tôi nhớ lại
năm xưa tôi đă khóc nức nở như một đứa
trẻ ngày mẹ tôi qua đời. Khi các vị tăng ni
được rước vào trong pḥng bệnh để bắt
đầu tụng kinh niệm phật, mọi người
vây quanh giường thầy lâm râm tụng niệm theo. Tôi
theo đạo Phật, nhưng chỉ biết có lên chùa xem
lễ và gieo quẻ đầu năm (tôi thường sốt
ruột rút phăng một thẻ ra từ trong ống trúc,
rồi nếu bị quẻ xấu là vứt quách đi và
vái lạy xin Phật cho quẻ khác), nên tôi không biết tụng
kinh. Đứng lâu mỏi chân, tôi tựa vào tường ngắm
nghía khuôn mặt hốc hác của thầy tôi rung lên theo từng
nhịp thở nặng nhọc với chiếc ống nhựa
luồn sâu trong miệng. Bỗng dưng, tôi nghĩ đến
bài hát Gịng An Giang mà tôi đă hát góp phần vào CD các thầy
cô và đồng môn đă làm riêng tặng thầy hôm trước
để thầy nghe trong khi nằm dưỡng bệnh.
Tôi nghĩ đến những con sông miền Tây hiền ḥa
với bóng dừa lả lơi xanh mát, đến người
thanh niên quê nghèo đêm mưa nằm gác chân làm thơ dưới
mái nhà dột nát, đến ông thầy vẻ mặt phúc hậu,
dáng dấp đẫy đà như một ông di lặc có
đôi mắt hiêng hiếng hiền lành... Tôi không thuộc một
câu thơ nào của thầy, dù bài nào tôi cũng đọc.
Thơ thầy nhẹ nhàng b́nh dị như những h́nh ảnh
đồng quê êm đềm vừa hiện đến trong
tôi khiến tôi không cần phải thuộc. Chỉ cần
biết rằng thầy đă làm những bài thơ êm
như hàng dừa xào xạc, xuôi như con nước phù sa
lan vào ruộng đồng nuôi sống dân quê, ấm như
lửa bếp chiều hôm thơm mùi cơm gạo mới.
Vậy đă là quá đủ. Có một lần, thầy hỏi
tôi "Em có t́m được vần ǵ hay hơn cho câu
thơ này không, v́ thầy viết tạm chữ này, mà vẫn
chưa vừa ư". Tôi cảm động thưa thầy
ư kiến của tôi. Thầy không trả lời, nhưng
hôm sau tôi thấy thầy theo ư tôi mà sửa lại câu
thơ dịch. Thầy mới khiêm nhường, từ tốn
làm sao! Tôi thấy xấu hổ cho những lần tôi
hăng say bênh vực lư lẽ của ḿnh với thầy
trong một câu thơ Đường. Thầy chẳng bao
giờ bảo tôi sai hay ngay cả sửa tôi những câu thơ
thất luật. Với học tṛ, thầy là đồng
lúa hiền ḥa, không bao giờ thầy là thác ghềnh cuồn
cuộn.
Thời khắc trôi qua... Giờ
đă điểm! Những nhân viên bệnh viện bước
vào pḥng trong khi tiếng tụng kinh vẫn c̣n chưa dứt.
Vị sư già yêu cầu nhân viên chờ đợi thêm chút
nữa. Một anh y tá người Việt gật đầu
thông cảm bước ra ngoài, trong khi cô y tá da trắng cao
lớn chốc chốc lại ngước nh́n đồng
hồ, dáng nôn nóng. Vài phút sau, cô y tá bước đến tắt
nhanh những máy y khoa chồng chất chung quanh giường
thầy. Tôi thấy đường tâm điện đồ
trên màn ảnh như giật lên một cái nhẹ, nhưng
rồi lại tiếp tục phát ra những tiếng kêu
bíp bíp. Tiếng tụng kinh vẫn vang đều trong
căn pḥng nhỏ chứa hơn hai chục người có
thầy tôi yên b́nh nằm giữa, mí mắt vẫn hé mở,
đầu đội chiếc mũ ni bằng len màu xanh
lam rung lên những hơi thở cuối nhọc nhằn. Rồi
anh y tá người Việt đến rút những ống
nhựa dẫn dưỡng khí ra khỏi miệng thầy.
Cô đứng bên giường chắp tay, đọc tên và
pháp danh của thầy nhiều lần, rồi cô cất giọng
thật can đảm như đang nói chuyện với thầy:
"Anh hăy thanh thản ra đi, anh hăy về với Phật
đi anh, cứ yên tâm mà ra đi, không có ǵ vướng bận..."
Một vị sư cô đứng tuổi cất cao giọng
tụng niệm. Tôi đứng phía sau bỗng thấy bà
buông cánh tay đang chắp, ôm ṿng qua vai người con gái
út của thầy, xiết chặt đôi vai đang rung
động, miệng vẫn tụng niệm đều
đều. Chưa bao giờ tôi thấy một vị tu
hành vừa quàng ṿng tay từ ái như một người mẹ
đang vỗ về an ủi đứa con, vừa tụng
kinh niệm Phật. Nước mắt tôi ứa ra từ
lúc nào... Trên giường, nửa vai và đầu thầy vẫn
rung động theo nhịp thở chậm dần. Tiếng
tụng kinh vẫn rền rền to nhỏ. Thời khắc
vẫn trôi qua, không ai biết là nhanh hay là chậm quá. Hai
chân tôi đứng yên trong góc pḥng hơn một giờ
đă mỏi rời. Chị Danh bước ra pḥng ngoài rửa
tay, đưa máy h́nh cho tôi, nói chụp giùm chị khi thầy
ra đi. Ngay lúc đó, tôi bỗng thấy nghèn nghẹn trong
cổ họng, không biết v́ lời chị Danh hay v́
điều ǵ khác làm tôi không nhịn được phải
ho sặc lên. Tôi bước theo chị Danh ra ngoài. Qua khung cửa
kính, tôi không thấy được mặt thầy, chỉ
thấy tấm chăn phủ lên thân thầy trắng toát.
Vài phút sau, bỗng tôi thấy mọi người tiến lại
gần bên giường. Tôi vội mở cửa bước
vào. Tiếng tụng kinh vang lên rào rào lẫn trong vài tiếng
nức nở. Trên giường, thầy tôi b́nh thản nhắm
mắt, yên lành. Chiếc đồng hồ treo tường
phía dưói chân thầy vừa chỉ 11 giờ 45 phút.
Như những gịng sông, có những
cuộc đời sóng gió đảo điên, có những cuộc
đời hiền ḥa xuôi chảy. Thầy tôi sinh ra làm một
người chân thật chân lấm tay bùn nơi ruộng
vườn êm ả. Những cơn gió ấm của cuộc
đời đă êm đưa cho thầy gặp được
người bạn đời chung thủy và đưa thầy
lên đô thị, rồi đến một ngôi trường
ngoại ô có lũ học tṛ hiền lành nhiều t́nh nghĩa.
Rồi những đợt cuồng phong lại đưa
thầy đi xa quê hương đến măi tận nơi
này. Năm xưa, đêm mưa nằm làm thơ nghe mưa
tí tách rơi trong gian nhà cỏ, có bao giờ thầy nghĩ
rằng một ngày kia, thầy đến tận nơi này
để ra đi trong một căn pḥng nhỏ có người
y tá tóc vàng nh́n đồng hồ để làm phận sự
như vẫn quen làm việc đó mỗi ngày? Thầy
đă ra đi, yên lành và b́nh dị giữa ṿng tay những
người thân yêu, như khi thầy đă đến với
cuộc đời này. Lúc ra đi, có lẽ thầy không muốn
chúng tôi phải đau ḷng trong phút giây vĩnh biệt nên
đă khiến cho hai đứa học tṛ phải bước
ra khỏi pḥng ngay trước khi thầy trút hơi thở
cuồi cùng.
Chúng tôi đă hứa với thầy
sẽ lưu lại kỷ niệm của thầy trong một
tập thơ Nguyễn Tam như những gịng sông phù sa hiền
ḥa thầy để lại cho ruộng vườn chúng
tôi tươi tốt, những đứa học tṛ của
ngôi trường Thủ Đức thân yêu từ nay măi măi vắng
bóng thầy.
Ngày tiễn thầy đi,
Học tṛ,
Nguyễn Hưng
______________________________________________________________________________
(Trước khi sự
kiện Thầy Ba đă vĩnh viễn mất đi (ngày 4
tháng 9/09) sẽ dần trôi vào quá khứ, Hồng Nhung xin
được ghi lại những cảm nhận của
ḿnh qua bài viết dưới đây:
Như một nén hương ḷng tưởng
niệm về Thầy Ba,
như nỗi
niềm của một trong những học tṛ THTĐ
đă kính mến Thầy
như một chia sẻ chân thành đến
cho Cô Ba và Các em…)
HỒI TƯỞNG
Giờ th́ Thầy Ba đă yên giấc
ngh́n thu! Chỉ có những người ở lại là cảm
thấy khắc khoải nhưng thời gian sẽ từ
từ xoá nhoà tất cả, sẽ không c̣n những nhắc
nhở, tiếc nhớ! …Rồi trong tâm khảm mỗi
người dần dần chỉ là những kỷ niệm
xa vời…Nhưng đối với những người
thân cận như Cô Ba, sự trống vắng cô đơn
càng thấm đậm cho những chuỗi ngày kế tiếp
mà chỉ có trách nhiệm và t́nh yêu với người
đă khuất là động lực để có thể tiếp
tục một cuộc sống có ư nghĩa bên đàn con
cháu.
Đối với tâm trạng một
đứa học tṛ th́ không thể nào cao sâu như thế
nhưng có những kỷ niệm đẹp trong t́nh thầy
tṛ đă làm cho đời sống tinh thần con người
trở nên thăng hoa hơn.
Thật vậy, dù trong chúng ta có nhiều người
chưa bao giờ được học với Thầy Ba
nhưng qua những trao đổi thơ văn hoặc có
lần gặp gỡ với Thầy, tất cả đều
thương mến Thầy Ba là một người vui vẻ,
hiền từ, đức độ, xứng đáng là bậc
thầy. Tôi cũng may mắn
hiểu được thầy qua những lời thơ
giản dị, nhẹ nhàng và trong sáng… Khi hay tin Thầy Ba đau nặng,
tôi vẫn thỉnh thoảng hỏi thăm cho đến
lúc Thầy phải vào bệnh viện. Cô Ba cho tôi số phone tay và cho biết
là sau 10 giờ tối không c̣n ai được ở bệnh
viện với Thầy, Thầy sẽ rất vui nếu có
ai gọi vào chuyện tṛ với Thầy. V́ vậy mà khi rảnh rỗi, tôi
cố dành th́ giờ gọi vào để hàn huyên với Thầy,
nhất là đă có đề tài về thơ th́ rất nhiều
chuyện để nói. Qua các
câu chuyện, tôi cũng được học hỏi nhiều
điều hay và hữu ích để từ đó, tôi có cảm
giác Thầy là người thầy thật sự của
tôi dù thầy tṛ chưa hề biết mặt nhau, có
chăng chỉ qua h́nh ảnh!
Đă từ lâu khi học hỏi với
những giáo sư Mỹ, tôi có cảm giác họ dạy
ḿnh v́ đó là một cái nghề sinh sống mà họ đă
chọn. Cũng có vài giáo
sư rất tận tâm, đặc biệt là những thầy
cô ở bậc cao học và là những người hướng
dẫn sinh viên của ḿnh làm luận án th́ rất thấu
hiểu và nhiệt t́nh; nhưng nhiều khi tôi cảm thấy
họ máy móc giống như là để làm tṛn nhiệm vụ
và chức năng giáo dục mà thôi.
Cho nên có thể ví thầy cô trường Mỹ là những
“kỹ-sư trí-tuệ” c̣n thầy cô Việt-Nam là những”
kỹ-sư tâm-hồn” như chúng ta đă từng khen tặng
nghề giáo. Đúng vậy, thầy
cô Việt-Nam chính là những kỹ sư tâm hồn v́
đa số thầy cô không những nhọc trí, mà c̣n
lưu tâm đến học tṛ qua việc giảng dạy. Nhưng nhắc đến hai chữ
“kỹ-sư” th́ lại dính tới kỹ thuật và máy
móc. V́ lễ nghi cung cách Việt-Nam
cũng rất khe khắt nên thầy tṛ ít có dịp để
bàn luận, trao đổi ư kiến. Có chăng chỉ là những lời
dặn ḍ, nhắc nhở hay
khuyên bảo đầy t́nh nghĩa từ trên xuống
dưới và học tṛ chỉ biết dạ vâng chứ
khó có thể tṛ chuyện, tâm sự hay tranh luận cùng thầy
cô về bất cứ vấn đề ǵ. Cho nên học tṛ vừa
thương mà cũng luôn kính sợ thầy cô và hàng rào thầy
tṛ cũng c̣n quá xa cách. V́ vậy
mà bây giờ những cuộc reunion sau nầy mới thấm
đượm t́nh thầy tṛ v́ đến giờ nầy,
thầy tṛ ai nấy đều quá trưởng thành, tất
cả đều có thể chuyện tṛ tâm sự để
gần gủi và cảm thông nhau hơn.
Có thể nói Thầy Ba là vị thầy
mà tôi có dịp được chuyện tṛ nhiều nhất
v́ qua lănh vực thơ văn, tôi rất dễ trao đổi
ư kiến với thầy, nhất là lại hiểu
được thầy qua nhiều bài thơ Thầy đă
sáng tác. Qua đó, thầy tṛ
đều nhận thấy rằng thi ca như là một
ḍng sông mênh mang tuôn chảy mà những người yêu
thơ được tự do bơi lội trong
đó. Nhưng thật ra, ḍng
sông nào cũng có bến bờ và có những giới hạn
để dù thoải mái trên ḍng sông thơ, người ư thức
vẫn biết rằng cần phải giữ ḍng sông luôn
được tươi mát, êm đềm và trong sạch.
Tôi vẫn c̣n nhớ giọng nói Thầy
Ba sang sảng trong điện thoại làm cho tôi có cảm
giác Thầy luôn có một sức mạnh tiềm tàng. Sau khi thấy sáng kiến của
Chiêu Sư huynh đă làm một CD của THTĐ cho Thầy
nghe làm Thầy trở nên vui sống hơn, tôi cũng ngâm một số bài
thơ của Thầy vào CD mong tiếp tục giúp Thầy
thêm nghị lực để vượt qua cơn bệnh
và tới một ngày Thầy hứa là Thầy sẽ đến
dự THTĐ Reunion làm tôi rất vui mừng! Rồi Thầy gởi tiếp một
số bài thơ nữa để tôi có thể làm thêm CD 2 và
tôi đă rất lạc quan để thúc giục Thầy
làm thêm thơ mới nữa cho đầy CD2 trong khi tôi
đang nghiên cứu một software khác để cho kỹ-thuật
thu âm được khá hơn, bởi v́ tôi chỉ
đơn giản thu âm qua một laptop và một microphone nhỏ. Tôi mong là Thầy sẽ ráng khoẻ
hơn để tiếp tục làm thơ nhưng rồi
Thầy đă không tới được Reunion. Khi về nhà, tôi gọi phone cho Cô
Ba và Thầy nhiều lần nhưng không ai bắt
phone. Tôi cũng hơi lo sợ
cho tới một đêm kia, tôi bỗng nghe tiếng phone reo
và tên Thầy Ba hiện lên làm tôi lật đật bắt
phone ngay nhưng rồi lại im bặt. Tôi đă gọi lại hai lần
nhưng phone h́nh như đang bận nên nghĩ rằng có
thể Thầy gọi nhầm số phone tôi và đang gọi
một số phone khác; lúc đó cũng quá khuya nên tôi không
dám gọi lại lần thứ ba.
Ngay hôm sau tôi vội gọi ngay cho Thầy và tôi chỉ
nghe được vài tiếng của Thầy là “ Hồng-Nhung
hả…” rồi lại im lặng cho đến khi Cô Ba gọi
trở lại nói là “ Thầy mệt lắm rồi không nói
chuyện được, nếu em đang làm CD cho Thầy
th́ gấp lên để không kịp”. Nghe xong tôi cảm thấy choáng
váng và suốt đêm đó tôi đă cố gắng ngâm hết
những bài thơ c̣n lại của Thầy và tiếp tục
nghỉ việc thêm nửa ngày để hoàn tất và gởi
hỏa tốc cho Thầy. Rất
may là Thầy đă nghe kịp CD2 như lời Cô Ba nói. Sau khi tôi báo t́nh h́nh bệnh của
Thầy Ba th́ hai Chị Thục-Oanh và Bích-Lan quyết định
cùng tôi đi LA sớm để mong kịp thăm Thầy. Khi xe đ̣ Hoàng vừa tới bến,
và Hằng cũng vội vă chạy đến, Măo sư
huynh đă cấp tốc đưa chúng tôi tới bệnh
viện ngay. Khi bước vào
pḥng bệnh, nh́n thần sắc của Thầy th́ tôi biết
là ḿnh đă trễ một bước, tôi có thể thấy
Thầy lần đầu tiên nhưng cũng là lần cuối
và Thầy th́ vĩnh viễn không thể nào thấy tôi. Khi báo có chúng tôi đến th́
đôi mắt Thầy mở to lên và hai hàng lệ chợt
rơi xuống từ khoé mắt lạc thần của Thầy
rồi sau đó khép lại và không mở ra nữa! Đó là h́nh ảnh mà tôi không bao giờ
quên…và không bút nào tả được cảm xúc của
chúng tôi trong giây phút đó!
Buổi Họp mặt THTĐ tôi cảm
thấy buồn v́ Thầy Cô Ba không đến dự
được. Bây giờ tôi
lại ân hận là có dịp Reunion mà đă không t́m mọi
cách để đến thăm Thầy như lời Chiêu
SH đă nói “ Việc ǵ chớ để ngày mai...c̣n bao lâu nữa
để mà thương nhau”. Chỉ v́ tôi quá lạc quan,
và không biết rơ bệnh t́nh của Thầy bởi lẽ
không ai dám nói rơ và tôi cũng không dám hỏi rơ ai nên tôi cứ
nghĩ rằng Thầy không sao…Để rồi giờ
đây, giọng của Thầy vẫn c̣n sang sảng bên
tai tôi, mà không bao giờ tôi được nghe lại giọng
nói đó nữa để có thể ghi lại trước
khi bắt đầu quên v́ đối với tôi Thầy vừa
là Thầy Ba, vừa là nhà thơ Nguyễn Tam, người
thi sĩ có nhiều cảm thông tương đồng với
tôi về thi ca, người mà tôi có thể hiểu rơ từng
ư nghĩ qua những câu thơ ngâm (tôi đă ngâm hết tất
cả những bài thơ của Thầy)…Nhưng một
điều kỳ diệu là dù có tỷ tỷ người
trên thế giới, mỗi người vẫn có một giọng
nói khác nhau và giọng nói của Thầy là một giọng
điệu đặc biệt chân thật quê hương
và rất hiền lành, hoà nhă…nhưng rất tiếc không
được giữ lại trong CD mà chỉ có giọng của
Hương-Nam và lời thơ của Thầy!
Cha tôi mất sớm khi tôi chưa
đầy 3 tuổi, tôi không biết ǵ về cha mà chỉ
được nghe những lời giảng huấn từ
rất nhiều Thầy chứ ít khi nào được chuyện
tṛ, hàn huyên cùng Thầy nào như một người cha thân
yêu. Thầy Ba là người Thầy đă cho tôi cảm
giác như người thân trong nhà. Có lẽ một phần
v́ chỉ nói chuyện trên phone nên cũng dễ dàng và tự
nhiên. Đến giờ phút nầy, tôi mới thấy vô
cùng trân trọng t́nh thầy tṛ khi biết rằng măi măi tôi
đă mất một người thầy đáng quư như
Thầy Ba.
Thầy Ba đă đối với
học tṛ thật thân t́nh, cũng như trong gia đ́nh Thầy
là một người chồng tốt và một người
cha hiền. V́ vậy xin chia sẻ với Cô Ba và Các em là: những
người thân nếu mất đi hoặc đă vắng
xa th́ sự linh cảm sẽ giúp người đó vẫn
như bên cạnh ta để giúp ta cảm thấy măi
được gần gủi, thương yêu, tạo cho
ta sức mạnh để sống vươn lên… như
bài thơ SIÊU CẢM mà Hồng-Nhung sắp ghi lại dưới
đây (có kèm theo bản tiếng Anh để Các em
được hiểu rơ hơn).
Nhưng điều quan trọng nhất là trong tâm khảm,
chúng ta sẽ tưởng nhớ cho người đă xa,
c̣n trên thực tế th́ nên dành cả t́nh thương cho
người hiện tại, những người đang
c̣n sống bên ta. Mọi
người chắc cũng cùng ư nghĩ như vậy v́
sau khi thăm Thầy Ba trở về, nh́n Thầy
Đăng đón chờ chúng tôi trước cửa như
một bà mẹ hiền làm cho tất cả phải lo lắng
thốt lên “ Thầy ơi, Thầy ráng giữ ǵn sức
khoẻ nha Thầy” Vâng! Xin tất cả Thầy Cô hăy bảo
trọng sức khoẻ để chúng em c̣n được
có Thầy, có Cô dưới mái gia-đ́nh THTĐ v́ giờ
đây, mất đi một người Thầy, chúng em
đă thấm thía biết chừng nào!
Đây! Bài thơ Siêu-Cảm
(Over-Feeling) , xin được gởi đến cho những
ai đă xa cách người thân:
SIÊU CẢM
Tôi đă nghe
Những âm-thanh nhỏ vọng lên từ
ḷng đất
Như tiếng chuyển ḿnh
của
dung-nham quặng sâu
Như điểm sương
rơi trên mặt lá sầu
Như tiếng côn-trùng rung động
trong đêm...
Phải! Tôi đă nghe thật lâu
Những âm-thanh bé như sợi tóc
Trong yên-lặng biển sâu,
trong
mênh-mông bóng tối,
trong
ḷng đất âm-u
hay
vũ-trụ mịt-mùng!...
Có ǵ nhẹ chạm lướt
nhau, rồi cùng rời xa?...
Phải chăng đó là các vi sóng
cao,
Hay những tư-tưởng dâng
trào,
Vời vợi và trong veo...
Hoặc cảm-thức đổi
trao,
Tinh khôi và sáng rực...
Của thần tiên, của hồn
thiêng,
hay chính của con người trên mặt
đất?
Thật nhẹ hơn tiếng thở,
Thật nhanh hơn nhịp tim...
Trong vô-h́nh chúng vẫn giao-thoa,
Dù chỉ một thoáng qua,
Nhưng giá-trị đậm-đà
Cho cảm-xúc cao xa,
Cho t́nh-yêu bao-la!...
OVER-FEELING
I heard
Very tiny sounds from the earth
As the turning of magma,
Or the noise of dew dropping on the leaves,
Or the voice of insects trembling in the dark yard…
Yes! For a long time I have listened
Sounds smaller than a strand of hair,
In the silence of deep oceans,
In the vast shadow of nights,
In the earth’s score or the unlimited sky…
Is there something touching lighttly then leaving?
As ultra micro waves
Or extraordinary ideas delicated and very bright?
They seem like the pure quintessences…
Of angels, of elite spirits,of alliens,
Or are they merely humind minds?
Light than a soft breath!
Quicker than a heart beat…
Although invisible, meeting for just a little while,
But giving deeply: consciousness, emotion,
And precious loving…
Hương-Nam
______________________________________________________________________________
Viết
cho Thầy Ba
Buổi sáng thứ bảy , 9 giờ sáng tôi đến nhà Thầy Đăng , vừa kịp vẫy tay chào chị Danh và Hưng lên xe để đi thăm Thầy Ba , tôi vẫn thấy ḷng yên b́nh lắm bởi v́ cảm xúc của chuyến thăm Thầy Ba chiều thứ sáu cho chúng tôi nghĩ rằng Thầy là người của dương thế , dẫu rằng ai cũng biết Thầy Ba sẽ không qua khỏi.
10giờ 30 sáng , điện thoại reng , mọi người vẫn b́nh tĩnh , nhưng khi biết người gọi là chị Danh , báo tin bác sĩ cho biết là tất cả những máy móc hỗ trợ cho sự sống của Thầy sẽ được lấy ra vào lúc 11 gi để Thầy được ra đi , mọi người đều sửng sốt , thời gian như ngừng lại , bành hoàng và khó thở . Không ai biết phải làm ǵ vào lúc đó , Âm Dương chuyển biến nhanh đến như vậy sao , chỉ c̣n không đến 24 phút đồng hồ , Thầy Ba của chúng ta sẽ vượt qua biên giới của cơi ta bà nầy , mà không ai có thể cầm tay hay lau nước mắt cho Thầy nữa rồi .
10gi 28 phút , không khí trở nên khó thở hơn , 2 phút cuối cùng cho một đời người , Thầy Đăng thắp 3 nén hương trên bàn thờ Phật , mọi người chấp tay lại và nghĩ về Thầy Ba trong tiếng cầu siêu. Thầy ơi , giờ phút nầy Thầy đă nhẹ nhàng ra khỏi thân xác đă hành hạ Thầy trong suốt hơn 4 tháng qua , Thầy đă có thể đứng bên Cô , bên các em , bên các cháu , Thầy không c̣n khó thở , Thầy không c̣n đau đớn , nhưng ngược lại mọi người đă mất Thầy… vĩnh viễn mất Thầy rồi Thầy ơi.
11gi 44 bác sĩ chính thức tuyên bố Thầy là người của cơi bên kia…
12gi30 chị Danh và Hưng trên đường về rất căng thẳng v́ đă chứng kiến một chuyện đi xa , mọi người đành phải từ chối buổi ăn trưa mà chị Danh trước khi đi đă ân cần dặn ḍ chờ chị trỡ về , thật sự là không ai có thể ăn vào giờ phút nầy , dẫu biết rằng chị Danh sẽ rất phiền muộn, v́ mất người Thầy , nhưng mọi người không thể nào làm khác hơn , v́ không thể nào ăn được trong phút đớn đau nầy. Mong rằng chị Danh sẽ thông cảm để không giận những người không nên giận
12gi 30 Thầy Tuấn gọi , Thầy khóc như mưa trên điện thoại , “ Hằng ơi , Thầy đă mất một người bạn rất thân , Thầy Ba , Thầy Tài và Thầy rất thân nhau …”, rất am hiểu nỗi đau đớn nầy , Hằng chỉ biết nói với Thầy , Thầy ơi Thầy đừng khóc … Thầy Tuấn căn dặn những điều mà Hằng và các Thầy Cô , bạn bè ở Cali nên làm để chia buồn với Cô Ba và tang quyến trong tiếng khóc v́ mất bạn hiền.
Sau 13 gi , Thầy Tài gọi cho biết chi tiết của tang lễ … tôi nghe h́nh như là Thầy Tài đang nói với ai chứ không phải với tôi , nào là tràng hoa , nào là đăng báo chia buồn … tôi thật sự không tin là điều đó xảy ra…Mới hôm qua c̣n là gia đ́nh Thầy Ba , chỉ trong một tích tắt đă trở thành tang quyến .
Thôi th́ đă đến lúc mọi người phải chấp nhận một sự thật không thể chối cải được “ Thầy Ba đă vĩnh viễn ra đi miền vĩnh cữu “ Đă đến lúc mọi người đă phải gọi Cô Ba là Bà quả phụ Nguyễn Văn Ba , một danh xưng mà Cô Ba phải chấp nhận với cỏi ḷng tan nát . Thứ sáu Cô đă nói với tôi là tại sao Thầy bỏ Cô đi sớm quá vậy.. tôi không thể trả lời Cô được ngày hôm qua , nhưng hôm nay tôi xin đuợc phép an ủi Cô bằng suy nghĩ thật trong long “ Cô ơi , nếu có duyên Cô và chúng em sẽ gặp lại Thầy “
Kính dâng lên Thầy Ba một vài cảm nghĩ của giờ phút vĩnh biệt nầy
Trần Thị Hằng
Kính gửi Thầy .
Thầy ơi, em nh́n h́nh mới nhất của Thầy do Măo huynh chụp chiều qua. Một giọt rồi hai giọt ...em khóc thương Thầy từ nơi xa xôi. Trong phút này ... em nhớ đến bài thơ HOA ĐÀO NĂM NGOÁI có lồng nhạc thật hay, h́nh ảnh thật đẹp mà Thầy gửi cho em với ḍng chữ : " Thầy gởi tặng em Hoa Đào Năm Ngoái v́ thầy để ư thấy em thích thơ cổ ". Thầy ơi... em đau .
Năm rồi mừng Xuân Kỷ Sửu thật vui vơi bài thơ " Xông đất đầu năm " của Thầy, em xướng hoạ " Xông đất một ḿnh " . Trong hai bài thơ đó, Thầy và em đều viết câu .."....Chuột kêu chít chít ......" thật vui tai. Thầy ơi..... em nhớ .
Năm nay là năm Trâu Vàng , khỏe như Trâu Mộng Trâu Cui ...mà Thầy sao vậy Thầy ơi ...?
Chỉ c̣n vài tháng nữa là sang năm Canh Dần. Em mong được hoạ thơ với Thầy mừng xuân mới. Em làm trước vài đoạn của bài thơ Ḍng sông quê cũ. Em mời Thầy nghe ...và sửa chữa lại cho em với . Em cảm ơn Thầy lắm.
D̉NG SÔNG QUÊ CŨ
Năm Dần Hổ đến, mạnh hơn beo
Sức khỏe vạn năng, chẳng đói nghèo
Tiêu trừ bá bệnh bao năm cũ
Lại khỏe như xưa, hơn cả beo.
Long Xuyên quê gốc
Thầy.
Tôm cá đầy sông, lúa vượt bồ
Tiếng ḥ đêm vắng xuồng ghe đổ...
Về bến sông nào, ghé Cô Tô ?
Mấy mươi năm lẻ xa quê cũ
Mơ phút trở về... một cuối thu.
Tắm mát ! Ḍng sông thời thơ ấu...
Giũ bụi trần ai, hết mịt mù.
...................................
.......................................
Bài thơ nên tiếp theo như thế nào nữa... thưa Thầy ? Ḍng sông quê cũ th́ chắc mỗi người trong chúng ta đều có môt. Hy vọng một ngày chúng ta b́nh yên , thanh thản mà trở về đắm ḿnh buông thả trên ḍng sông quen thuộc thân thương đó.
Em kinh chúc Thầy tâm trí thanh thản, an b́nh.
Tṛ Bích Hợp kính Thầy.
Anh Tân ơi,
Suốt đêm
qua em chập chờn không ngủ được. Bạn
Quyết báo tin cho em lúc 10 giờ 30 (giờ
....trong 30 phút chờ đợi môt tin buồn chính thức...sao mà đau xót. Em cầu nguyện đên một phép lạ , là sau khi cac máy trơ giúp tháo ra rôi...biết đâu Thầy sẽ từ từ trở về sự sống.
....em ngồi trước computer ḷng thâp thỏm. Cho tới khi nh́n thấy TIN BUỒN của Thầy Đăng gưi lên D Đ ... Thôi niềm hy vọng đă vỡ tan. Thây Ba ...thôi không c̣n làm thơ chào đón năm Canh Dần va xông đất vơi diễn đàn THTĐ thân thương. Bài thơ Ḍng sông Quê cũ ...em c̣n chờ Thây ...Thôi đành dở dang.
....trong thoáng giây, em nghĩ đến
nguyên quán của Thầy miền
Nam trù phú , quê hương Long Xuyên con người hào sảng
vơi sông nước miệt vườn, tôm cá , cây trái
quanh năm. Nghĩ tơi mà thương mà nhớ h́nh ảnh
môt câu bé trai tung tăng nhưng buổi đi học vê nắng
gắt , những trưa hè tắm sông đánh đáo.....rồi
những năm xa quê lên tỉnh thành ăn học ở
đất
...Và bây giờ ... môt h́nh hài cô đơn nơi trời xa xứ lạ. Nắm xương tàn măi măi ở lại đây.
Anh Tân ơi,
sau khi tháo máy ra rồi, Thầy đă có vài phút tĩnh tâm trước lúc đi xa. Chỉ có Thầy mới hiểu được Thầy nghĩ ǵ lúc đó.
Anh và em cùng tất cả D Đ THTĐ xin nghiêng ḿnh kính chào Thầy . Một lần cuối . Xin vĩnh biệt Thầy Ba. Nhà Thơ mộc mạc đồng quê thân yêu của chúng ta, của Diễn Đàn Trường Xưa.
Thầy tuy đă đi xa nhưng Thầy vẫn c̣n ơ lại trong tim của mỗi người.
Kính tiễn Thầy.
Em Bích Hợp
NHỮNG NĂM XƯA
Trên bục giảng bụi bay trắng xóa
Thầy khúc khắc ho...
Những đôi mắt mở to của học tṛ
Là niềm vui mỗi ngày Thầy tới lớp.
Lớp lớp trôi theo từng niên học
Thầy c̣m cơi từng năm...
Học tṛ xưa mấy đứa hỏi thăm
Nghề bạc bẽo trách ai chi lắm.
Thời gian qua cuộc đời không hề chậm
Lăo chưa tṛn mà Bệnh vội mang đi
Đă biết vậy nên thôi th́...
Về bến trước. Vẫy tay chào tất cả.
Tất cả rồi phôi pha
Khi ngày tháng dần qua
Vui buồn đều thế cả
Trở về cơi bao la.
Bích Hợp.
ĐẤT LẠNH
Đất lạnh trọn ôm xác thân Thầy
Quê xa gửi gắm nỗi chua cay
Đất Việt
trời
Đất Mỹ xương tàn, ở lại đây !
Từ nay nằm ngắm trăng sao đấy
Bạt gió mây ngàn thổi tới đây
Long Xuyên quê cũ ngày thơ ấy
Hương đồng cỏ nội thỏang qua đây
Lúa chín đong đưa vàng hạt mẩy
Cá tép ghe chài búng mỏi tay
Tiếng ḥ ḥa nhịp ḍng sông chảy
Cố hương Nguyên quán vẫn t́nh đầy
Thân xác từ đây vùi đất lạnh
Hồn biến lên mây thóat kiếp này./.
Tṛ Thái và tṛ Bích Hợp kính tiễn
Thầy.
______________________________________________________________________________
Thày ơi
xin ráng chờ
Đêm qua tắt một v́ sao
Ḷng em như thể ai bào ai nung
&
Thày ơi xin ráng chờ em nhé
Dù đường xa em sẽ thăm Thày
Cơ hội chỉ mỗi lần này
Ngày mai ai biết, chia tay lúc nào!
Thày ơi xin ráng chờ em nhé
Xe đ̣ Hoàng châm quá Thày ơi
Em tin Thày sẽ giữ lời
Gặp em lần cuối đă rồi
mới đi
Thày ơi xin ráng chờ em nhé
Thày có nghe con trẻ van nài
Làm sao biết được ngày mai
Âm dương đôi ngă biết ai mà
nài !
Xin mượn tâm sự của
một cựu học sinh THTĐ
để
khấp tặng hương hồn
Thày Nguyễn Tam
Vô Chiêu
Tháng 8 ngày 29 năm 2009
Các bài họa bài "Mong Ước"
của Thầy Ba, nhà thơ Nguyễn Tam của chúng ta.
Mong ước
Ḷng ước mong sao có được
ngày
Lui về thôn dă lánh trần ai.
Công danh phú quí đâu c̣n nữa ?
Phù phiếm xa hoa cũng hết rồi
!
Mấy chục năm qua đà hết
sức
Bảy mươi tuổi đến
sắp ṃn hơi.
Hởi người vui hưởng
cùng hoa bướm
Ta vẫn mong người măi
được vui.
Nguyễn Tam
THÔI VỀ ẨN
DẬT
Những muốn mai danh, mặc tháng
ngày
Khỏi cần đời biết tớ
là ai ?
Vinh hoa, phú qúi nào mong nữa ?
Sự nghiệp công danh cũng muộn
rồi !
Sân khấu múa men đà kiệt sức
Đấu trường vật lộn
sắp tàn hơi .
Thôi về ẩn dật nơi sơn
dă
Đừng hỏi ǵ ta có khổ vui ?
Quang Tuấn
ƯỚC MONG
Thơ phú cho qua những tháng ngày
Mong rằng khỏa lấp chuyện
bi ai .
Xa hoa phù phiếm mong ǵ nữa ?
Nhà cửa tiêu tan hết cả rồi!
Gắng gượng đến
đây là quá sức,
Mày ṃ cho lắm cũng tàn hơi .
Vườn Xuân hoa nở đầy
ong bướm,
Bướm lạc hoa tàn đâu có vui
!
Kim Duyên
Ẩn Dật
Mong
Thôi th́ đến đó, ấy là ngày
Thầy sẽ tĩnh như bất cứ ai.
Phù phiếm, công danh, cười cợt
nữa,
Xa hoa, phú quí, chán chê rồi.
Thị phi nh́n thấy c̣n lắm sức,
Hơn thiệt, tai nghe vẫn đầy
hơi.
Dù biết vui cùng hoa với bướm,
Thầy c̣n tính chuyện, học tṛ
vui.
PSQ
THƯƠNG KHÓC THẦY BA
Thầy ơi đau xót qúa Thầy
ơi !
Tất cả từ đây
mất hết rồi .
Một
thuở thi thơ đầy cảm xúc ,
Ngàn
năm vương vấn cơi hồn tôi .
Ngậm
ngùi ...ôi nghĩa t́nh sư đệ,
Kẻ ở
người đi trời hỡi
trời !
Trên nẻo đường đời c̣n dấn
bước .
Tiếc
thương người biết
thuở nào nguôi
Kim Duyên
THƯƠNG TIẾC THẦY
NGUYỄN TAM .
SỐNG MĂI TRONG TÔI THẦY NGUYỄN
TAM
DẪU
LÀ CÁCH BIỆT CƠI XA NGÀN .
THẦY
TÔI ĐỜI SỐNG LUÔN THANH BẠCH ,
PHÚ
QUƯ HƠN THUA CŨNG CHẲNG
MÀNG
HỌA VẬN THƠ THẦY TÔI VẪN
GIỮ ,
TỪNG
TRANG NƯỚC MẮT ƯỚT
TỪNG TRANG !
ƯỚC
G̀ GẶP LẠI THẦY LẦN NỮA .
LẦN
NỮA DÙ CHO Ở SUỐI VÀNG .
Kim Duyên
Tiễn Biệt
Ra đi ngủ giấc ngh́n thu
Cuộc đời mây khói phù du tiếc
ǵ
Giă từ cơi tạm Thầy đi
Hồng trần rủ sạch c̣n ǵ nữa
đâu
Trăi bao thế sự âu sầu
Rong chơi mơi cánh mộng đầu
cũng xa
Hàng cây yên lặng trổ hoa
Thầy về ḷng đất hiền
hoà ngủ yên
Nguyện cầu Thầy đủ
phước duyên
Về miền Tịnh độ tiên
thiên Di Đà
Hợp tan ở chốn Ta Bà
Cũng không ngăn được xót
xa đôi ḍng
Trời thu mây xám mênh mông
Tâm từ ảnh hiện sắc không
vô cùng
Thầy ơi giờ phút lâm chung
Vần thơ tiễn biệt cuối
cùng kính dâng.
Ánh Nga
KHÓC ANH BA
Anh Ba ! Trời hỡi anh Ba ơi !
Đôi ngả âm dương vĩnh biệt
rồi
Bài họa thơ Đương c̣n vẳng
tiếng
Mà người bạn ngọc biết
đâu nơi ?
Nghe tin đột tử, mi trào lệ
Muốn nói phân ưu, cổ nghẹn
lời .
Trong lúc hồn anh siêu tịnh độ
Mọi người thương tiếc măi không thôi !
QT
CƠI VÔ THƯỜNG
Tâm không là gió sao thoảng qua rồi biến
mất
Đời không là mây sao măi măi họp
tan ?
Chúng ta đi trong miên viễn cơi vô
thường
Ngoảnh mặt lại chỉ là
không không, sắc sắc !
Ta thương tiếc người ra
đi không trở lại
Và than khóc người trở về
cơi Thiên Thu
Trời đất hỡi ! h́nh tướng
nào mà không hoại ?
Đường trần gian, ôi cát bụi
quá mịt mù !
L.Gatoc 31/8/09
QT
Tiễn Thầy Phú
Trời cao,
Đất thẳm.
Ḷng đừng thảm,
Dạ chớ sầu.
Sanh ly toàn cơi thế,
Tử biệt một nhịp cầu.
Đă xem rằng sanh ra trong đời
là khởi thủy,
Rồi đến với măn phần
tục lụy lúc lâm chung.
Thầy ra đi, giấc ngh́n thu yên
nghỉ,
Hồn giă từ, đời một
cơi mông lung.
Không c̣n nữa bao gian nan thế sự,
Chẳng biết ǵ những nạn
ách kiết hung.
Ước về nơi gịng sông đất
mẹ,
Mong đến với cánh đồng
quê hương.
Nguyện cầu thân xác được
về miền tịnh độ,
Thành chúc vong linh mau đến cơi vĩnh
hằng.
Hồng trần rồi rũ sạch,
Cơi tạm đă đến cùng.
Một lời lúc kết chung,
Ngàn thu xin tiễn biệt.
Kính tiễn,
Tṛ Quyết
____________________________________________________________________________
Hồng Hoang Thành Kính
Chia Buồn với gia đ́nh thầy Ba
Đời người rồi cũng
quạnh hiu,
Mới trong một sáng, một chiều
đă xa.
Bao nhiêu áo gấm, lụa là,
Giờ đây c̣n lại một tà áo
quan.
Ra đi, nến thắp đôi hàng,
Sổ đời đă mở đến
trang cuối cùng.
Hồng Hoang
KÍNH VIẾNG THẦY BA
Nắng vẫn dịu dàng cơi trời
mây
Gío vẫn ŕ rào khắp ngàn cây
Trần gian Thầy đă vừa từ
bỏ
Nhắm mắt an lành cưỡi hạc
bay
"Mong ước" di thơ
đă rơ rành
Thầy dặn đàn em tuổi
đương xanh:
hăy vui hoa bướm đời tận
hưởng
tàn hơi sức kiệt Thầy
..riêng đành!
Mong muốn gặp Thầy thôi tan tành
động viên ,han hỏi lá ĺa cành
quê nhà rộn ră mùa trường tựu
bạn cũ, học tṛ..giọt lệ
nhanh
Nén hương hướng về cơi
xa xăm
khấn nguyện xin Thầy hăy yên tâm
Diễn Đàn Thủ Đức luôn
đ̣an tựu
trước sau cũng vậy..ḷng
nguyện thầy
N.T.Trước Trong
Thương tiếc
Tưởng nhớ Thày Nguyễn Tam vừa
an nghỉ ngày 30-08-09
Thổn thức sầu lo hướng
diễn đàn
Nguyện cầu Thượng đế
xót dương gian
Ban hồng phước xuống Thày
yêu dấu
Giải thóat cho người hết
gian nan
Mộng ước Thày mong nếu có
ngày
Mong đời vui vẻ măi đẹp
thay
Bảy mươi tuổi sớm
đầy công đức
Hưởng phước bồng lai sắp
tới Thày
Như một v́ sao chợt tắt
nhanh
Khí trời u uất đến lạnh
tanh
Mới hay Thày đă qua bể khổ
Vui cảnh Niết Bàn chốn cao xanh
Cung kính thành tâm thắp nén nhang
Khóc buồn mi ướt, lệ hai
hàng
Diễn đàn Thủ đức bao
t́nh thắm
Thương nhớ Thày xưa dưới
suối vàng
Thương kiếp phù sinh lăo bịnh
vong
Cuộc đời kết cuộc với
sắc không
Thênh thang từng bước đi dần
dến
Tâm đức yêu đời sống
đợi trông
Tháng tám trời Thu tiễn Thầy
đi
Nghe buồn trĩu nặng cảnh biệt
ly
Trường xưa vừa mất
Thày thi sĩ
Hương khói từ nay xin khắc
ghi
Hoạt cảnh t́nh quê những diệu
kỳ
Long xuyên ruộng lúa mới
đương th́
Kênh đào đ̣ chợ khuya trăng
nước
Thương nhớ đong đầy
khúc chia ly
Thươngtiếc Thày yêu mấy cho vừa
Đau ḷng se thắt mọi người
đưa
Vườn thơ lệ đẫm
tràn muôn lối
Nhung nhớ về nhau khối t́nh
xưa
Cung kính Thày xưa, xin vĩnh biệt
Thương tiếc lần theo tháng
năm dài
Khấn vái hương hồn Thày siêu
thoát
Sớm hưởng đời tiên cảnh
bồng lai
Lương Minh
_________________________________________________________________________________
Sư đồ chung kiến thiên thu
biệt
Hà lệ khả quán sầu tử ly....
Măo sư huynh ai
Perris, 8-31-09
__________________________________________________________________________________
Hương
trầm con thắp cho ba
Một vần kinh kệ, cơm trà
một khay
Hoa c̣n mà bướm đă bay
Vi vu gió tiển gót giày Long Xuyên.
kln 9/4/09
____________________________________________________________________________
NGH̀N THU VĨNH BIỆT...
Kính tặng hương hồn Thầy Nguyễn Tam
Ngày 30 tháng 8
03 giờ 45 sáng
Linh cảm bảo em
Có điều ǵ bất an đang tới.
Lồng ngực em bồi hồi bối
rối
Con tim nhói đau như mách bảo
điều ǵ
Và rồi
Nhận được tin buồn
Thầy Nguyễn Văn Ba đă từ trần
vào lúc 11giờ sáng ngày thứ bảy 29-8-2009
tại Nam California ( Hoa Kỳ)
Thành thật chia buồn cùng Cô Nguyễn Văn Ba
và toàn thể tang quyến
Nguyện cầu linh hồn
Thầy sớm tiêu diêu miền cực lạc
Diễn Đàn Trung Học Thủ Đức
Thương Thầy
Em khóc không thành tiếng.
Ôi đau xót ! Nay Thầy không c̣n nữa...
Khóc Thầy,
Ḷng em đau.
Em viết bài thơ khóc Thầy măi
măi
Nguyễn Tam-Thầy ơi !
Ngh́n trùng xa ...Không thể viếng
Thầy
Kính mong Thầy rộng ḷng tha thứ
Ngh́n thu vĩnh biệt...
Cầu nguyện Hương hồn Thầy sớm về cơi b́nh yên .
Học tṛ
Nguyễn quốc Tuyến
____________________________________________________________________________
Tiếc bạn đồng nghiệp
,
Dù vẫn biết sinh ly tử biệt là lẻ thường t́nh của đời người. Nhưng sự ra đi vĩnh viễn của Thầy Nguyễn Văn Ba đă làm xúc động và đau buồn không ít đến bạn đồng nghiệp và các em cựu học sinh . Đó có lẻ v́ cách sống hiền ḥa giản dị lúc sinh tiền của Thầy.
Anh Ba ơi ! Khi mấy em học sinh miền Bắc Cali : Bích Lan , Hồng Nhung và Thục Oanh cho tôi biết là các em sẽ xuống Nam Cali để thăm Thầy Ba , tôi không đi cùng các em được nên chỉ nhờ các em chuyển lời chúc sức khoẻ đến anh và nói với anh là TÔI RẤT YÊU THÍCH MẤY CÂU THƠ anh đă tặng vợ chồng tôi ngày sinh nhật 24-3-2009 vừa qua :
Cùng chọn nghề dạy học
Hai người mái trường chung
T́nh nồng hoa duyên thắm
Như Quách Tỉnh Hoàng Dung
Bây giờ Anh đă bỏ tất cả người thân để đi về miền cực lạc . Thế là những buổi họp bạn bỏ túi hay những dịp họp mặt THTĐ-HĐ-NHH , chúng tôi đă mất một người bạn thơ và sẽ không bao giờ nữa c̣n được có thêm những bài thơ trữ t́nh của Anh Ba
Ngô Ngọc Khanh
Văn tế Nguyễn Văn Ba (1939 – 2009)
Nhớ linh xưa, chốn bạch ốc xuất thân thơ sanh bạch diện.
Chân đi đất, tuổi hồng mao đă sớm vào cỏi hồng trần,
Cũng theo đ̣i sách vở, tuổi đời c̣n trẻ đă ra dạy học,
Vào biển thánh rừng nho, một lèo hái lấy học vị cử nhân.
Rồi từ đó, chớm nở phong vân,
Làm nhà mô phạm, khi dạy học, khi làm thơ - một ḷng tài bồi cho thế hệ mai sau,
Dẫu lương ba cọc ba đồng cũng ráng trọn câu hiếu để.
Vào trong phong nhả, dưới mái gia đ́nh hoa quỳ một dạ hướng dương,
Ra ngoài hào hoa, trong đám bằng hữu một ḷng vui t́nh bầu bạn.
Ta hồ,
Trong gia đ́nh, ngoài xă hội, cũng suốt mấy năm một bề vuông tṛn nhiệm vụ.
Thế cuộc đổi thay,
Rời chốn quê hương, sang Mỹ quốc, ưu tư viết mấy ḍng thơ
Bạn cũ tṛ xưa, nơi xứ lạ , tâm t́nh nhấp vài ly rượu,
Một tay dựng nổi cơ đồ, bốn con đều thành đạt, chí đà phỉ chí,
Một tay xây nên sự nghiệp, thơ ca cùng xướng họa, vinh lại thêm vinh.
Buồn thay,
Vẫn biết cỏi đời là vô thường, cổ lai chưa trăm tuổi mà sao dương trần sớm biệt,
Dù cho thê nhi hết ḷng chạy chữa, bóng tùng quân há nở gảy đổ giữa ngày trưa.
Ôi thương thay,
Hỡi bạn Nguyễn Văn Ba,
Một người con xứng đáng nên con, luôn nặng ḷng trắc dĩ mà sao phải để hai đấng song thân luống ngậm ngùi nơi chín suối,
Một người chồng xứng đáng nên chồng, luôn dành chữ ái chập chùng mà sao phải để máu lệ người sương phụ tuôn nhỏ thương chồng,
Một người cha xứng đáng nên cha, luôn một ḷng từ dào dạt mà sao nỡ để bầy con luôn buồn nhớ,
Một con người xứng đáng nên người, hoà nhă cười vui sao để tiếc để thương cho thân bằng quyến thuộc.
Tôi nay cùng bạn,
Thân t́nh là bởi thâm giao, những tưởng ngày nào bạn đọc điếu văn cho tớ, nào ngờ tớ phải ngỏ lời từ biệt bạn hôm nay.
Bạn Nguyễn Văn Ba,
Hơn nửa đời nhọc nhằn bôn ba cùng thế sự, vĩnh hằng từ nay thênh thang bước tới cỏi hư không.
Than ôi,
Mây gió thảm sầu, anh linh có vân du trời rộng, hăy biết rằng chúng tôi thương tiếc măi măi,
Hoa cỏ ngậm ngùi, hồn thiêng có c̣n phảng phất, hăy nhớ rằng chúng tôi măi măi tiếc thương.
Nơi đây, h́nh hài bạn trở về với cát bụi ngàn sau,
Vậy nên nhang một nén, rượu một chung xin hăy chứng giám để rồi thiên thu yên nghỉ.
Thượng hưởng
Lê Tấn
Tài
___________________________________________________________________________
Vài h́nh ảnh
Trước
ngày họp mặt
Măo-Oanh-Lan-Nhung-Cô Ba-Hằng trước ngày cuối
Trước giờ lâm chung
Vuốt
mắt
Phái
đoàn Nam Cali phúng viếng
Tiễn
đưa Thầy Ba
Bài
đăng trên báo NGƯỜI VIỆT thứ năm
24-12-2009