Vượt khó

Vượt khó là một quá trình đầy thách thức nhưng cũng đầy ý nghĩa và học hỏi. Điều quan trọng cần kiên nhẫn, quyết tâm và sẵn lòng học hỏi từ mọi trở ngại.

Mỗi người trong chúng ta đều trải qua những trải nghiệm mà dường như khiến chúng ta luôn thay đổi, như việc vượt qua một ngưỡng cửa và nhận ra rằng chúng ta đã đánh mất một phần của chính mình với một sự tiếc nuối nào đó. Có thể đó là sự ngây thơ ban đầu hoặc niềm tin mù quáng vào hạnh phúc vĩnh cửu của cuộc sống. Trong quá trình phát triển cá nhân, có người nói rằng con người được tái sinh hai lần. Lần đầu tiên là khi chúng ta ra đời vào thế giới này, và lần thứ hai là khi chúng ta phải đối mặt với những đau khổ và tổn thương. Những thách thức đó thúc đẩy chúng ta tiến lên phía trước, phát triển khả năng cảm xúc, hoàn thiện bản thân và khả năng phục hồi. Nhà văn nữ người Anh Mary Shelley có viết: “Chúng ta tiến bước mà không có niềm vui trong mê cung cá nhân của mình, cho đến khi đột nhiên, chúng ta tìm thấy manh mối dẫn chúng ta đến thiên đường ngay giữa mớ rối ren đó.”

Nữ bác sĩ phẫu thuật và chuyên gia về tâm thần Rafaela Santo tại đại học Complutense ở Madrid (Tây Ban Nha) nổi tiếng với công trình nghiên cứu và phát triển lý thuyết về sự kiên cường. Sự kiên cường, theo bà, là khả năng phục hồi sau những trải nghiệm tiêu cực hoặc khó khăn và khả năng phát triển cá nhân qua những thách thức đó. Lý thuyết của bà nhấn mạnh tới việc nhận ra và tăng cường sức mạnh nội tâm, kỹ năng giải quyết vấn đề, và duy trì tính lạc quan trong điều kiện khó khăn. Bà cho rằng, thông qua việc nhận thức và chấp nhận cảm xúc của bản thân, mọi người có thể học cách điều chỉnh hành vi và suy nghĩ của mình để đối mặt và vượt qua nghịch cảnh. Bà cũng khuyến khích việc xây dựng một mạng lưới hỗ trợ xã hội mạnh mẽ, bao gồm bạn bè, gia đình và chuyên gia hỗ trợ khi cần, như một phần quan trọng của quá trình phát triển sự kiên cường.

Bộ não chúng ta được tạo ra một cách kỳ diệu để tự tìm ra sự tồn tại và vượt qua cảm xúc tiêu cực, biến điểm yếu thành điểm mạnh. Nhờ đó, chúng ta học cách tìm ra lối thoát trong mê cung của cuộc sống cá nhân. Cho dù đối mặt với mất mát hay đau khổ, chúng ta luôn có sự lựa chọn cách tiếp cận và giải quyết vấn đề. Nhận thức được con đường phải đi không đủ, chúng ta cần áp dụng sự hiểu biết đó vào hành động để bước tiếp.

Qua những trải nghiệm đó, chúng ta tự xây dựng hình ảnh về bản thân, khám phá giá trị, phẩm chất và điểm yếu của mình. Đối mặt và học hỏi từ những khó khăn giúp chúng ta trở nên chúng ta trở nên mạnh mẽ hơn và chuẩn bị cho những thử thách tiếp theo.

Trong hành trình này, sự hỗ trợ và lòng tin từ người khác và từ chính bản thân vô cùng quan trọng. Chúng giúp chúng ta vượt qua khó khăn và tiếp tục cuộc hành trình của mình. Dù cuộc sống có thể đầy rẫy những khó khăn, mỗi thách thức cũng là một cơ hội để chúng ta trở nên mạnh mẽ hơn. Chúng ta không chỉ là những người sống sót qua các biến cố, mà còn là những người học hỏi và phát triển từ mỗi trải nghiệm. Đôi khi, cuộc sống mang đến những “cú đấm” mạnh mẽ, giống như những vết bỏng sâu, và bộ não của chúng ta cảm nhận được mỗi nỗi đau ấy một cách sâu sắc. Chẳng hạn, một cuộc chia tay có thể gây ra những phản ứng mạnh mẽ trong những khu vực của não liên quan đến cảm giác đau thể xác, tương tự như khi ta cảm thấy bị bỏng. Ngạn ngữ phương Đông nhắc nhở chúng ta rằng, cây tre càng cao thì càng mềm dẻo và bền vững. Vậy, điều gì làm nên giá trị của việc giữ vững trạng thái này? Nếu không được xử lý một cách phù hợp, các trải nghiệm về mất mát, chia ly, hay sốc tâm lý có thể khiến não bộ chúng ta chìm vào trạng thái căng thẳng lâu dài, gây nên sự phân rả bản thân. Để giảm thiểu ảnh hưởng của những trải nghiệm này, chúng ta có thể áp dụng ba chiến lược đơn giản:

Sự khôn ngoan từ cây tre: Học cách phát triển nhanh chóng và linh hoạt như tre, tăng cường khả năng chống chịu và phục hồi trước nghịch cảnh.

Hãy như đất sét: Đất sét có khả năng chịu nén và chịu kéo, có độ bền và độ co giãn cao. Luôn thích nghi với sự thay đổi, không ngại biến đổi để vượt qua thách thức.

Tinh thần của con sói: Con sói biết kẻ săn mồi và tự vệ, là biểu tượng của sức mạnh, bản năng sinh tồn, sự nhạy bén và sẵn lòng chiến đấu. Làm theo hành vi của sói giúp chúng ta đối mặt với những thách thức phức tạp.

Áp dụng những chiến lược này giúp chúng ta mạnh mẽ và linh hoạt hơn trước cuộc sống và các thử thách của nó. Dù ớt cay đến đâu, nó vẫn được ăn cả vỏ, nhưng chuối ngọt thì lại thường bị lột vỏ ra trước khi ăn. Đó là một trong những quy luật tự nhiên mà chúng ta không thể phủ nhận. Vì vậy, dù đã từng vấp ngã, chúng ta vẫn nên tiếp tục bước đi, và dù đã từng thất vọng, hãy vẫn giữ hy vọng, dù nước mắt từng rơi, vẫn mỉm cười. Cuộc đời giống như một chuyến xe, người lên, người xuống, và có những người chỉ đi qua. Có cười, có khóc, có lúc im lặng và buồn bã.