HỒI TƯỞNG

 

 

Gió nhẹ lung lay cành hoa dại

Thoang thoảng hương thơm ngát tỏa xa

Lác đác bên hiên dăm chiếc lá

Lạc loài như con trẻ mất cha.

Quê nhà ở măi tận phương xa

Đếm những chiều mưa mắt lệ nḥa

H́nh dáng mẹ hiền như ẩn hiện.

Cho ḷng dào dạt nỗi niềm riêng.

 

Đây là một phần trong những kỷ niệm nho nhỏ về cuộc đời ấu thơ thật hồn nhiên của tôi, vào lúc chung quanh đă xẩy ra bao tang thương v́ chiến tranh và những sôi động của chính trường miền Nam, Việt Nam. 

 

Tôi là con gái út trong gia đ́nh có mười anh chị em. Người chị cả bị kẹt lại ngoài Bắc khi gia đ́nh cậu mợ tôi di cư vào Nam. Gia đ́nh tôi đă đi sớm hơn ngày hiệp định Geneve được kư kết. Tôi nhớ không lầm đó là năm 1949, năm mà người chị kế tôi ra đời. Mặc dù cùng cha mẹ, tôi và người chi này đă rất khác biệt. Tôi may mắn (?) có làn da trắng trẻo bao nhiêu th́ chị tôi người lại thấp bé và ngâm đen bấy nhiêu, đến độ một huyền thoại được kể trong nhà, khi di cư vào Nam, v́ đă ăn bột do những người Tây đen trên tầu nấu.

Tôi không biết gia đ́nh đă ở đâu, làm ǵ để sinh sống cho đến năm tôi được khoảng 3, 4 tuổi. Thời gian này gia đ́nh tôi ở đường Nguyễn Trăi, khá gần với trường Sư phạm thực hành mà sau này tôi đă học và tốt nghiệp làm cô giáo năm 1972.

Ngay ngoài đầu hẻm là hăng làm gạch bông. Tôi luôn luôn thấy những đống sỏi, đá và cát để rồi sẽ được đúc thành những viên gạch bông mà hầu như nhà nào ở VN đều dùng để lót sàn nhà. Thuở đó, viên gạch h́nh vuông, mỗi cạnh vào khoảng 7, 8 inches, có những ô hay màu h́nh rất đẹp.

 

Tôi c̣n nhớ bác Hai Tịnh, người bạn rất thân của mẹ tôi từ ngày ở Hà Nội. Bác thường đến chơi ở nhà tôi cả tuần lễ. Điểm đặc biệt đă làm cho tôi nhớ đến bác v́ mỗi lần đến chơi với mẹ tôi, bà hay cho chị em chúng tôi tiền ăn quà. Năm mà tôi bắt đầu biết vừa chạy từ nhà đến chỗ bán hàng quà, vừa xé đôi đồng tiền để chia cho người chị tôi cũng đang hấp tấp đi ở gần bên, đồng tiền đă bị xé không phải thành đôi ngay ngắn, mà phải nói là thành h́nh thang không đều, trông thật mất thẩm mỹ, có lẽ là năm 1954-55.

 

Khi bắt dầu đi học lớp mẫu giáo, hay lớp năm ở trường tiểu học Chợ Quán. Tôi thích nhất được mua mấy cây kẹo bán ở cổng trường. Đó là những cành cây tươi có lá và trái ớt đủ mầu, xanh, đỏ, vàng. Nghĩ lại chẳng có ǵ ngoài bột, đường và mầu. Thế mà lúc đó tôi cảm thấy ngon chi lạ. Ở đây tôi đă học cùng với những người chị lớn hơn tôi từ 2 đến 5 tuổi dĩ nhiên là khác lớp. Trong một lần tan học, chúng tôi cùng đi bộ về nhà, lúc đó là gần buổi trưa. Trời Sàigon nắng chói chan và đường phố không mấy đông đúc xe cộ như bây giờ. Vào khoảng gần nửa đường, tôi nh́n thấy một người Tây da đen nằm đu đưa trên vơng, có lẽ ông ta đang thiu thiu ngủ, hay đang mơ về Château de Versailles, cung điện nguy nga của các đời vua Louise XIII-XVI. Th́nh ĺnh hai người chị của tôi len lén đến gần, rồi mỗi người nắm một bên đầu của vơng và đưa thật cao, thật mạnh, bằng hết sức lực của các cô gái lúc đó có lẽ vào khoảng 8-10 tuổi. Chẳng nghe ai bàn về chuyện nghịch ngợm này, tôi giật thót ḿnh, nhưng mắt nh́n với đầy thích thú. Đột nhiên, một trong hai người la to: “chạy, chạy, tụi bay ơi…”, thế là tất cả chúng tôi co gị để chạy. Thật tội nghiệp cho tôi, lúc đó mới 4 hay 5 tuổi thôi, làm sao có thể chạy theo kip mọi người, nên vừa chạy vừa kêu, vừa khóc… đợi Hoài với… hu hu... đợi Hoài với… hu hu. Phải nói là lúc đó tôi rất sợ, v́ đă từng nghe người lớn dọa nạt bằng nhiều huyền thoại về những người Tây đen cao lớn, không làm ǵ họ, tôi cũng đă sợ, huống hồ chúng tôi đă nghịch như vừa kể. May mắn thay, không ai trong bọn bị bắt, tôi đoán là anh Tây đen bị chóng mặt sau khi nhảy xuống khỏi vơng nên không đuổi kịp chúng tôi, thật là hú vía!

 

Sở dĩ tôi đề cập đến xưởng đúc gạch bông v́ nó cũng có đôi chút dự phần trong cuộc đời thơ trẻ cuả tôi. Số là, mỗi ngày lúc cậu (ở một vài địa phương miền Bắc gọi cha là Cậu) tôi đi làm về, ông thường mua kẹo ḅn bon (một loại kẹo dài khoảng gần một inch, h́nh bầu dục bên trong có đậu phụng, hay hạnh nhân, kẹo có đủ mầu, tôi và các anh chị ḿnh thường chờ ở nhà, đến lúc ông bước vào cửa là kéo ùa ra, ông giơ cao gói kẹo, ai cướp đuợc th́ sẽ có ăn… trong gói kẹo có lẫn những viên sỏi h́nh dáng và mầu sắc tương tự được trộn chung mà ông đă dừng lại ở ngoài đầu ngơ để nhặt. Chỉ thương cho ai tham ăn giống như tôi, đă suưt bị găy răng mấy lần. Khi ấy cảnh nhà tôi thật ồn ào, cậu tôi cũng đang cười lên ha hả v́ đă lừa được các con ḿnh dù chỉ là vui đùa.

 

Có lẽ do di truyền từ bố, nên anh lớn của tôi cũng nghịch không kém, anh hơn tôi mười bốn tuổi. Anh nói chuyện rất có duyên, nhất là khi kể chuyện tiếu lâm. Chẳng hạn, v́ mẹ tôi thích ăn thịt vịt, nên thường nấu những món  như vịt tiềm, vịt chênh khoai môn, bún măng vịt... anh nói: “tại bà cụ rất căm thù vịt”. Mẹ tôi không biết chữ. Anh bảo: “ồ, tuy vậy bà cụ lại rất giỏi chữ Hán lắm à", tất cả chúng tôi im lặng chờ đợi, anh tôi tiếp: "không thấy bà đọc vanh vách: tam văn, thất sách, cửu vạn*… sao?" Thế là chúng tôi lại có dịp cười ầm lên v́ câu nói dí dỏm này.

Sát bên cạnh nhà là một chung cư của người Tàu, người xưa có câu: “Ăn cơm Tầu, ở nhà Tây” cũng có phần đúng. Lúc nào tôi cũng nghe thấy ồn ào không biết họ nói chuyện hay căi cọ nhau. Rồi họ không ngần ngại khạc nhổ hay vứt rác ra ngoài cửa sổ, thậm chí bế con nhỏ đưa ra ngoài cho nó pi pi xuống… và xuống sân nhà của chúng tôi. Gác nhà tôi có balcon nh́n xéo sang chung cư, vào buổi sáng lúc cả nhà đi vắng, hay vào buổi trưa nắng oi ả, giữa không gian thật tĩnh lặng đó, tôi nh́n thấy anh tôi xếp những viên đạn bằng giấy, rồi nằm núp sẵn, khi phe địch bắt đầu đưa những cái mông nho nhỏ ra ngoài cửa sổ, là bên này anh nhả đạn, tôi là chuyên viên nhặt những viên đạn nào bị trở ngại không đi được xa, anh tôi dùng dây thun làm súng… Ở cửa sổ lầu bên kia, đứa bé bị đau khóc la ầm ĩ, lúc đầu các bố mẹ chúng không biết tại sao, sau rồi h́nh như họ cũng t́m ra nguyên nhân nên đă khiến đôi bên chúng tôi căi nhau kịch liệt, thiếu điều đánh nhau nữa.

 

Lúc nhỏ tôi là đứa bé thật tinh nghịch và lắm điều, tôi chơi với người chị lớn hơn hai tuổi, suốt ngày chúng tôi chí choé căi nhau. Một buổi sáng, có lẽ là ngày Chủ Nhật, mẹ tôi đi chợ, bố tôi đang ngồi làm việc, hai chúng tôi chơi đùa ở gần bên, bố tôi la mắng vài lần, vẫn không ngừng căi cọ hay xô đẩy nhau, sau đó ông bảo hai đứa nằm xuống rồi lấy cây chổi lông gà ra, lúc đó cả hai cô bé này mới bắt đầu biết sợ, (thật đúng với câu: "chưa thấy quan tài th́ chưa đổ lệ") hai chị em răm rắp làm theo. Tôi đă tưởng tượng là ḿnh sẽ bị một trận đ̣n thật đau. Nhưng không, ông chỉ đặt cái roi lên người hai chị em đang nằm sát bên nhau, im thin thít đến độ có thể nghe được tiếng muỗi vo ve ở bên tai, rồi chúng tôi đă ngủ quên cho đến khi mẹ tôi về.

Cũng có lần v́ đùa hay căi cọ, tôi đă xô người chị này ngă vào một chậu bằng thủy tinh để nuôi cá, hiện bắp chân chị vẫn c̣n cái thẹo khá lớn, bây giờ nghĩ lại tôi ân hận vô cùng.

Một thời gian ngắn sau đó, tôi nhận thấy có sự khác biệt, tôi bây giờ đổi đối tượng là thằng em trai ḿnh để chí choé, người chị của tôi bây giờ đă biết đọc, chị ham mê đọc sách, nên không chơi với tôi nữa.

Em tôi nhỏ hơn tôi ba tuổi, vài người quen gọi đùa  là "cậu con gái", v́ tính hay mắc cở, và hơi thỏ đế. Tôi hay giả vờ khóc to lên mỗi khi tranh giành nhau thứ ǵ, để rồi phần thắng sẽ về tôi v́ nó sợ bị bố hay mẹ mắng, nên vội vàng đưa ngay cho tôi rồi tránh đi chỗ khác.

Ở Sài G̣n có rất nhiều muỗi, bố tôi lại thường làm việc rất  khuya, nên ông đă sáng kiến cho mẹ tôi may một cái màn thật rộng, trùm ra ngoài bàn làm việc cũng khá lớn. Có lần v́ chơi nghịch, tôi đă nằm ngủ quên dưới gậm bàn cho đến sáng. May quá không bị muỗi tha đi mất!

 

Sau đó nhà tôi đă dọn về làng B́nh Thái ở Thủ Đức, khi bố tôi mua một miếng đất để làm nhà. Theo lời người bạn thân cuả ông, bác Dương Thái Ban, một nhà địa lư nổi tiếng thời ấy, cho biết nơi đây là chỗ có dương cơ tốt, lại khí hậu mát mẻ, sẽ giúp mẹ tôi sống lâu.

Lúc bấy giờ nơi này chỉ là đồng không mông quạnh, chúng tôi phải dùng đèn dầu hay đèn măng xông để thắp sáng ban đêm. Vào những đêm mưa, tôi đă  được nghe những tiếng kêu ồm ộp cuả cóc, nhái, hay ễnh ương và nh́n thấy những ánh đèn khi mờ khi tỏ cuả vài người dân quê, đang lội b́ bơm trong ruộng nước mênh mông để bắt cá hay ếch rồi sẽ đem bán đi vào ngày hôm sau hay dùng làm thực phẩm cho gia đ́nh.

Bây giờ bố mẹ tôi đă qua đời, khu đất này là nơi mà tất cả các con cháu quây quần, xây cất nhà san sát, đến 15 hộ khẩu và nhân số gần 100. Tôi không tin ở bói toán hay tướng số bao giờ, tuy nhiên khi kiểm chứng lại lời bác Ban nói, khu đất của chúng tôi quả là một nơi có vượng khí tốt.

 

Thế là tôi bắt đầu đi học ở trường nữ tiểu học Thủ Đức. Khi trường THTD  mở kỳ thi vào đệ thất, tôi đă có tên và vào trường, đó là năm 1962. Trường THTĐ lúc mới thành lập chỉ có hai lớp đệ thất, một cho nam sinh và một cho nữ sinh. V́ số nam sinh khá đông nên có khoảng 5 nam sinh sang học bên lớp nữ sinh. V hiệu trưởng đầu tiên là ông Lư Ngọc Kiệt, số giáo sư dậy hai lớp chỉ có ba người: thầy Ngô Thúc Cơ, thầy Trần Ngọc Dưỡng và thầy Trương văn Minh. Sau đó trường đă được phát triển dần dần khi mỗi năm tuyển thêm học sinh vào lớp đệ thất.

 

Trong số những bạn “mày râu”cùng lớp này, tôi không nhớ được tên, họ ra sao nữa. Tuy nhiên, có một người duy nhất không những tôi nhớ tên mà đến bây giờ vẫn c̣n h́nh dung được, đó là bạn Đỗ Hữu Đỗ. V́ Đỗ là một “nạn nhân” cuả tính nóng nảy như Trương Phi cuả tôi.

Năm Đệ lục, lúc đó là giờ ra chơi, lớp học kẻ đứng, người ngồi, kẻ ra người vào, ồn ào v́ tiếng cười, tiếng nói. Đang ngồi tại bàn học, đột nhiên tôi bị một vật ǵ ném vào sau lưng khá mạnh, tôi quay phắt lại, khi nh́n thấy một cục nước đá vào khoảng hai centimeter c̣n đang nằm trơ trên mặt bàn ở phía sau. Tôi chụp nhanh lấy rồi lia thật mạnh không cần biết phương hưng nào, đến khi tôi kịp nh́n ra th́ ... ôi thôi!... bạn Đỗ đang ôm miệng mếu máo (chẳng biết có bị găy răng?), tôi lính quính lẫn sợ hăi, vội bước đến gần để xin lỗi. Bạn Đỗ ơi, nếu bạn đọc được những ḍng chữ này, một lần nữa cho tôi có lời xin lỗi nhé! C̣n người bạn nào mà ngày xưa “vô t́nh” ném cục nước đá vào lưng tôi, xin hăy tự cảnh giác để chúng ta c̣n “xí xóa hận thù”.

 

Tôi rất sợ bố tôi, không biết tại sao, dù rằng chưa bao giờ tôi bị ông đánh đ̣n. Có lẽ v́ truyền thống của gia đ́nh Việt Nam, mọi sự quyết định đều ở nơi người bố. Ông một ḿnh đi làm để nuôi tất cả các anh chị em chúng tôi, quả là một gánh nặng mà sau này khi lập gia đ́nh tôi mới nghĩ đến.

Bố tôi người dong dỏng cao, chăm chỉ, cẩn thận và chu đáo. Ông thường làm việc thật khuya, rồi mỗi buổi sáng, khi trời c̣n sương lạnh, bố mẹ tôi ngồi nhâm nhi bên chén trà tầu thật nóng, được pha vào bộ ấm và chén uống trà thật bé. Có bộ truyện kiếm hiệp nào mới xuất bản, ông khệ nệ mua về cho cả nhà đọc. Lúc c̣n bé v́ sợ bố, tôi không nghĩ hay nhận xét được t́nh cảm thương yêu bao la mà ông đă dành cho các con.

Trên đời này, khi nghe mọi người ca tụng "ḷng mẹ thương con như biển Thái B́nh" th́ tôi cũng muốn nói lên t́nh bố thương con quả cũng không thua chút nào.

Lúc nhỏ các chị tôi và tôi rất ham đọc truyện, những truyện tầu như Ngũ Hổ B́nh Tây, Chinh Đông, Chinh Tây, Tam Quốc Chí... rồi đến truyện kiếm hiệp như Anh Hùng Xạ Điêu, Thái A Kiếm, Lộc Đỉnh Kư... chúng tôi đă đọc đến thật khuya nên hay ngủ dậy trễ. Mẹ tôi thường "đá thúng, đụng nia" để khua chúng tôi dậy, hay quèn quẹt đôi guốc mộc trên sàn xi măng, cố ư gây ra tiếng động hầu đánh thức chúng tôi. Có lần bà không chịu được nên đă than thở:

- Con gái nằm ngủ dài thây như thế này, đến khi đi lấy chồng, người ta sẽ đào mồ cuốc mả lên đấy.

Bố tôi nửa đùa nửa thật nói:

- Đào mồ cuốc mả th́ ông đánh cho bỏ xừ. (bênh con đến thế là cùng!)

 

Khi tôi định cư ở Hoa Kỳ 1975, bố tôi và cả nhà đều chịu chung một số phận như bao nhiêu gia đ́nh VN c̣n lại trong nước và đă sống rất cực khổ v́ em trai tôi bị đi học tập, những người chị tôi, trước kia làm ở các công sở bây giờ đi kinh tế mới... Lần đầu về thăm nhà là năm 1992, tôi được kể, khi mẹ tôi mất, những người có chức vị trong làng, lúc bấy giờ mới biết họ    những người tin theo một chủ nghiă khác, đến viếng và làm một buổi tế cho mẹ tôi, v́ với bản tính hiền thục, thương người bà đă tận t́nh giúp đỡ họ và gia đ́nh lúc chiến tranh đang hồi khốc liệt. Vào thời điểm sau Tết Mậu Thân, phía sâu bên trong nơi chúng tôi ở, bị Mỹ thả bom hàng ngày. Những người này không có chỗ ở, nên đă đến xin làm những cḥi nhỏ trên đất của nhà tôi. Có khoảng 5 đến 6 gia đ́nh cả thảy. Và bây giờ họ đến để tỏ ḷng biết ơn. Mẹ tôi mất tháng Bẩy năm 1975, khi nền Đệ nhị Cộng Hoà sụp đổ, quả là một điều may mắn v́ mẹ tôi không phải nh́n thấy hay chịu đựng những vất vả khi tuổi đă ngoài sáu mươi. Đôi lúc tôi cũng hơi mâu thuẫn với chính ḿnh, ước ǵ mẹ tôi c̣n sống, khi tôi ở nơi xứ người có đủ điều kiện để mua biếu những món quà, chẳng hạn như chiếc khăn nhung đen, mà tôi nhớ bà rất thích, để rồi chỉ dùng vào dịp tết, dịp đám cưới hay lễ lộc ǵ.

Ở đây tôi nhận được thư bố tôi gửi rất thường xuyên, kể chuyện gia đ́nh, ai c̣n ai mất, kể chi tiết về đám cưới em trai tôi, hay tường thuật những sự việc xảy ra trong nhà, để tôi mặc dù ở xa xôi nhưng vẫn có thể mường tượng được những sinh hoạt hằng ngày trong gia đ́nh. Những lá thư này tôi vẫn c̣n giữ, với một tấm ḷng trân trọng và biết ơn cuả ḿnh.

Giang san cuả bố tôi là một pḥng khách khá lớn, bộ ghế sa lông bốn chiếc, một bàn ăn dài, pḥng làm việc ngay sát bên, ông đă chỉ cho tôi xem quyển lịch của ông, đó là một quyển lịch bóc Tam Tông Miếu tầm thường, nhưng phía bên trên xấp lịch được dán một tấm h́nh chụp các chị em chúng tôi. Ông bảo để được nh́n thấy tất cả  các con mỗi ngày khi bóc một tờ lịch. Chỉ một hành động nhỏ này của ông đă khiến cho tôi rưng rưng nước mắt.

Sau đây là nguyên văn bài điếu văn, ông viết cho người chị lớn. Chị tôi mất năm 1986. Nh được đọc bài điếu văn này, tôi mới biết một phn nào về người ch của ḿnh, mà cũng v́ chiến tranh, chị và tôi đă không một ln gặp mặt.

 

Lan con ơi!

Bây giờ th́ hẳn là con đă gặp mẹ với em gái và em rể của con. Bây giờ con hăy về đây để thấy tất cả các chị các em, các cháu đang thút thít khóc than phải măi măi xa con, có gặp nhau chăng, chỉ c̣n trong giấc chiêm bao thôi. Con cũng thấy một số bạn bè cuả con, tiếc không có mặt để đưa con đến nơi an nghỉ cuối cùng, cũng nhân dịp này đến để tỏ ḷng tiếc thương con đó.

Con là người chị lớn nhất trong gia đ́nh mười chị em, nhưng là người chịu thiệt tḥi nhất, gian lao vất vả nhất, cũng như đă có công lớn nhất trong việc thuốc men cứu chữa bệnh hoạn cho cả gia đ́nh ta khi sơ tản lên Tuyên Quang năm 1947. Nhiều gia đ́nh sốt rét ngă nước đă không c̣n ai sống sót mà về. Đến khi chiến tranh lan rộng lên thượng du, gia đ́nh ta đông người  không thể chạy sâu vào rừng núi để có cách ǵ sinh sống được, nên phải rút về miền xuôi. Ngặt v́ con là nhân viên ban y tế rất cần để săn sóc và điều trị cho các chiến sĩ thương bệnh binh và các đồng bào di tản, cậu mợ đành để con ở lại. Năm ấy con 16 tuổi xa quê hương, xa cả cha mẹ và các em, một ḿnh thui thủi giữa rừng xanh núi đỏ, với ty y tế tỉnh, dưới sự đe dọa thường xuyên của bom đạn và giặc lan tràn với bao tai họa khủng khiếp. Tuy nói là có cô ở tỉnh, nhưng cô thường vắng nhà đi Hà Giang làm ăn sinh sống, th́ thực sự là con đă trơ vơ một ḿnh trong hăi hùng lo sợ ngày đêm, không biết than thở cùng ai, đành lấy sự tận tụy công tác để làm vui, chính là để đánh lừa nỗi cô quạnh trong ḷng ḿnh.

Ba năm trời như thế, cơ duyên mới run rủi cho con gặp được người bạn đời ĐVT, để xin cô thay mặt cậu mợ đứng ra thành toàn việc hôn nhân cho. Từ đó vui duyên mới, con ch́a vai gánh vác thêm việc nhà chồng, trông nom săn sóc cửa nhà, nuôi dạy con cái, đặc biệt là ngoài công tác mệt nhọc trong ty, con vẫn để th́ giờ cố gắng miệt mài học thêm, để cuối cùng, thi được cấp bằng bác sĩ và ngoi lên địa vị bệnh viện phó giám đốc tỉnh. Đúng là con đă thân lập thân. Tấm gương tự lập kiên cường xây dựng sự nghiệp ấy, đến như con trai có đủ điều kiện ăn học cũng chưa chắc đă b́ được.

Con chỉ những mong chóng hết chiến tranh để về Hà Nội gặp lại gia đ́nh. Th́ 7 năm sau, 1954 về đến Hà Nội, cả nhà đă vô Nam từ lâu rồi. Nỗi buồn tủi ấy, ai thấu cho con đuợc! Rồi lại phải 21 năm sau, 1975, cùng chồng và con, con mới thực gặp lại gia đ́nh ở Sài G̣n, th́ mẹ con đă mất. Thật là ai oán. Nhưng vớt vát lại, miễn con gặp cậu sau 30 năm xa cách và gặp các em các cháu trong nhà cũng đă quí lắm rồi.

Nỗi mừng vui xum họp đă làm quên đi những buồn tủi cô đơn 30 năm qua. Con đă không nói một lời phiền trách cậu sao nỡ để con trơ một ḿnh trong rừng như thế. Con cũng không một lời tị nạnh với các em được may mắn có đủ điều kiện ăn học hơn hay được cưới xin linh đ́nh hơn, c̣n con bị thiệt tḥi thế này hay thế nọ. Con thực đă sống xứng đáng tư cách người con chí hiếu, người chị lớn chí t́nh. Và chồng con đă nh́n nhận là một người vợ hiền dâu thảo, một từ mẫu khéo nuôi dạy các con.

Con mất đi, thật là một xót xa cho cả gia đ́nh bên nội và bên ngoại vậy.

Con thường nói  trong những dịp vào đây và thường có thư cho các em, than rằng chị lấy chồng ở xa, không có dịp sống gần cậu và  hầu hạ bên giường đề đáp lại ân sâu nghĩa nặng cho thoả ḷng mong ước, nhưng chị nhờ các em thay chị săn sóc cho cậu đừng gây buồn phiền trong những năm tháng về già này của cậu. Những lời chí t́nh như thế, thật đáng cảm động, cậu phải nói to lời cám ơn con.

Những thắc mắc băn khoăn ấy chắc đă không ngớt ám ảnh cho con bồn chồn, khi có lẽ linh cảm thấy ḿnh chẳng c̣n sống được bao lâu, nên cuối năm ngoái con đă cố gạt bỏ công việc bộn bề để vào dự lễ cưới em út và nhân dịp gần gũi thủ thỉ chuyện tṛ với cậu được gần một tháng.

Mà dường như chuyện đă được tiền định, nên có sự trùng hợp ngẫu nhiên, là năm ngoái con lên tầu ra Bắc ngày 27 tháng 12 tây, th́ năm nay cũng ngày 27 tháng 12 ấy, con (cũng lên tầu nào?) để ra đi vĩnh viễn! Thảm lắm con ơi!

Tuy con chết 57 tuổi, cũng chẳng đến nỗi non yểu ǵ, và hai trai ba gái của con đă được gây dựng có dâu có rể đầy đủ, với các cháu nội ngoại đông vui, tuy có thương khi dứt ḿnh ra đi, nhưng cũng không đến nỗi nào không nhắm được mắt. Có thương là thương cho chồng con, đă nghỉ hưu, mà từ nay cưả nhà vắng vẻ, vất vất vưởng một ḿnh cùi cũi "gật gù tay đũa tay chén lấy ai người kể lể chuyện hôm mai".

C̣n phần cậu, khi em con ra Bắc thăm bệnh tháng trước trở về, con nằm chờ chết mà cũng chỉ thố lộ nỗi buồn trong gan ruột về sức khoẻ cuả cậu thôi. Con khá yên tâm. Nhà ta chẳng giàu có ǵ hơn ai nhưng không phải đă có nhiều người có cảnh nhà vườn tược vưà đủ rộng răi như nhà ta để dưỡng nhàn trong những năm cuối cuả cuộc đời. Cũng không phải đă có nhiều người có cảnh gia đ́nh êm ấm như nhà ta, chị em anh em thuận thảo và thương yêu nhau mặn nồng trong lễ nghĩa. Cảnh ấy t́nh ấy có t́nh quyến lắm, cho cậu thấy cũng bơ sống thêm ít năm nữa. Đừng lo con ạ, đó là phúc ấm của Tổ tiên.

Cậu nguyện cầu cho các con các cháu nội ngoại cũng được ơn nhờ phúc ấm ấy.

Bây giờ con hăy ngồi đây nghe kinh rồi hoan hỉ về nơi Tịnh độ.

 

Hôm nay, có dịp viết về những kỷ niệm khi tôi c̣n nhỏ, tôi muốn chia sẻ với mọi người về người cha, đă để lại nơi các con ông một ḷng kính yêu và biết ơn vô bờ. T́nh yêu thương con của người, là tấm gương sáng ở với tôi bây giờ và măi măi.

 

Viết xong ngày 17 tháng 7, 2008

Hoài Lê

(Khóa 1)

 

Chú thích:

* Trong bài đánh "Chắn" hay "Tổ tôm", gồm 120 cây bài, được chia làm 3 Hàng: Vạn, Sách, Văn.Mỗi hàng có 9 cây theo thứ tự: nhất, nhị, tam, tứ, ngũ, lục, thất, bát, cửu. Mỗi cây có 4 quân.Tổng cộng là: 3(9x4)=108. Ngoài ra c̣n có thêm 3 loại cây khác thuộc hàng nhất là: thang thang, chi chi, ông cụ (3x4=12)108+12=120

 

Xem tiếp

Mục lục