1. NGUYÊN TÁC: NGUYỄN DU

ĐỘ HOÀI, CẢM HOÀI ÂM HẦU TÁC

Tầm thường nhất phạn báo thiên câm (kim)
Ngủ tải quân thần phận nghị thâm .
Thôi thực giải y nan bội đức
Tàng cung phanh cẩu diệc cam tâm .
Bách Man khê động lưu miêu duệ
Lưởng Hán sơn hà biến cổ câm (kim)
Trù trướng giang đầu tư vãng sự
Doạn vân suy thảo mãn Hoài Âm .

(Bắc Hành Thi Tập )

CHÚ THÍCH :
- Chữ Câm trong câu 1 và câu 6 là do chữ Kim đọc khác đi
- Câu 1 : Một chén cơm thường được báo đáp cả ngàn vàng .Lúc hàn vi Hàn Tín quá
đói được bà Xiếu Mẫu cho 1 bát cơm ăn .Khi đã lập nên sự nghiệp Tín mới đền ơn.
-Câu 2 : Ngủ tải : 5 năm . Trong 5 năm Hàn Tín chiu ơn sâu nặng nghiã Quân Thần
-Câu 3 : Thôi thực : nhường cơm cho ăn . Giải y : cởi áo cho mặc . Nan bội đức :
Khó mà phản lại công đức . Hán Cao Tổ Lưu Bang đã từng nhường cơm, xẻ áo cho Tín nên Ông khó mà sinh lòng phản .
-Câu 4 : Tàng cung ; đem cất cung vào kho . Phanh cẩu : Giết chó (chó săn) .
Bốn chữ nầy đồng nghĩa với ĐẶNG CHIM QUÊN NÁ, ĐẶNG CÁ QUÊN NƠM ý nói các vị Vua chúa ngày xưa thường vong ân bội nghĩa, giết hại công thần .
-Câu 5 : Bách Man : tên những Bộ lạc phương Nam . Khê động : khe suối và hang động . Lưu : còn truyền, còn giữ được . Miêu duệ : dòng dõi. Tương truyền khi Hàn Tín bị án Tru di tam tộc, nhờ có Thưà Tướng Tiêu Hà Thương tình dem giấu nàng hầu cuả Tín đang có mang vào miền khe động phương Nam nên mới còn giòng giống .
-Câu 6 : Giang san cuả hai Triều Hán đã đổi khác xưa.
-Câu 7 : Trù trướng : rầu rĩ , buồn bã . Tư vãng sự : nghĩ đến việc xưa.
- Câu 8 : Đoạn vân : mây đứt đoạn . Suy thảo : Gió lướt qua cỏ . Mãn :đầy.

2. BÀI DỊCH: NGUYỄN TAM

QUA SÔNG HOÀI, NHỚ HOÀI ÂM HẦU HÀN TÍN

Cơm thiu một chén đáp ngàn vàng
Nghiã nặng quân thần, phận phải mang .
Nhường áo xẻ cơm, nào chẳng nhớ
Bẻ cung giết chó, nở lòng đang !
Man khê một cõi còn dòng dõi
Lưỡng Hán hai triều hết vẻ vang .
Ngao ngán đầu sông ôn chuyện cũ
Hoài Âm cỏ rợp lớp mây tan .

3. BÀI DịCH: TRẦN MINH ĐỨC:

QUA SÔNG HOÀI, NHỚ HÀN TÍN

Ân tình Xiếu Mẫu nhớ ngàn năm
Đạo nghĩa vua tôi gánh nặng sầu
Chia cơm xẻ áo, dạ nào quên
Đặng cá quên nôm, lòng dời đổi
Nhớ động Man Khê con nối dòng
Lưu danh Lưỡng Hán, mãi muôn sau
Đầu sông ngán ngẩm, chuyện ôn cũ
Hoài âm cỏ úa, áng mây tan

4. BÀI DỊCH: Nguyễn Thị Ánh Nga

QUA SÔNG HOÀI, NHỚ HÀN TÍN

Chén cơm lúc đói nặng tình thâm
Quân thần nghĩa nặng suốt năm năm
Cưu mang cơm áo ơn sâu thẳm
Cung kiếm đoạn tình sao đành tâm
Man Khê dòng dõi vẫn còn đây
Giang sơn Lưỡng Hán mãi vơi đầy
Ngẫm lại chuyện xưa bên sông vắng
Hoài Âm cỏ đẹp khuất bóng mây